ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Δώστε του κάτι περισσότερο από ένα κλαδάκι για μάσημα…

(Margo DeMello, PhD, από τα Αρχεία του House Rabbit Society)


Σαν “θετός γονέας” του House Rabbit Society, λαμβάνω πολύ συχνά τηλεφωνήματα από ανθρώπους που προσπαθούν να βρουν κάποιο καινούργιο σπίτι για να δώσουν τα κουνέλια τους. Εκτός από αυτούς που δεν θέλανε εξαρχής κουνέλι για κατοικίδιο, ο κυριότερος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι δίνουν τα κουνέλια τους είναι η λεγόμενη “καταστροφική τους τάση”. Ακόμα πιο στενάχωρο είναι όταν μου τηλεφωνούν άνθρωποι που θέλουν να υιοθετήσουν ένα κουνέλι, όταν έχουν ήδη κάποιο άλλο παρατημένο στην πίσω αυλή τους μέσα σε μια κλούβα. ‘Οταν τους ρωτάω γιατί απλά δεν φέρνουν μέσα στο σπίτι το κουνέλι που ήδη έχουν στην αυλή τους, η απάντηση είναι πάντα η ίδια: “ά, μασάει τα έπιπλά μας! Εμείς ψάχνουμε για ένα κουνέλι που δεν θα το κάνει αυτό!”. Τέτοιου είδους τηλεφωνήματα μου ραγίζουν την καρδιά, γιατί πολλές τέτοιες ζωούλες θα μπορούσαν να είχαν σωθεί, αν οι άνθρωποι είχαν δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον για το κουνέλι τους, ένα περιβάλλον του οποίου το επίκεντρο θα ήταν τα παιχνίδια.

Γιατί τα παιχνίδια έχουν σημασία

Τα παιχνίδια είναι απαραίτητα για τα κουνέλια, το ίδιο σημαντικά όπως η κατάλληλη διατροφή, ένας σωστά διαμορφωμένος χώρος διαβίωσης και μια καλή ιατρική φροντίδα. Γιατί; Επειδή τα παιχνίδια αποτελούν το σημείο-κλειδί για τρεις βασικούς τομείς της ζωής ενός κατοικιδίου κουνελιού:

- Η πνευματική διέγερση

Χωρίς δημιουργική απασχόληση το κουνέλι σας θα βαρεθεί, ειδικά όταν δεν έχει κάποιο άλλο κουνέλι να του κάνει παρέα. Το συναίσθημα αυτό της απομόνωσης οδηγεί συχνά σε κατάθλιψη και/ή καταστροφική συμπεριφορά. Ακόμα και τα υπερήλικα και τα ανάπηρα κουνέλια έχουν ανάγκη από ένα περιβάλλον που θα τους παρακινεί να κάνουν κι άλλα πράγματα εκτός από το φαϊ και τον ύπνο.

- Η σωματική άσκηση

Το κουνέλι σας έχει ανάγκη από ασφαλείς δραστηριότητες για να διατηρεί σε φόρμα τόσο το σώμα του όσο και το μυαλό του. Χρειάζεται αντικείμενα πάνω στα οποία να πηδάει και να σκαρφαλώνει, κάτω από τα οποία να χώνεται, μέσα στα οποία να σκάβει και τα οποία να δαγκώνει. Χωρίς διεξόδους για αυτές τις φυσικές του ανάγκες, μπορεί να γίνει παχύσαρκο ή καταθλιπτικό ή μπορεί να προσπαθήσει να απασχοληθεί πηδώντας πάνω, μασουλώντας, ξύνοντας και κατααστρέφοντας την επίπλωσή σας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ράμπες σκαρφαλώματος μέσα σε ένα ψηλό κλουβί ή περίκλειστους διαδρόμους άσκησης για να τρέχουν.

- Η προστασία του χώρου

Τα παιχνίδια δεν είναι ωφέλιμα μόνο για το κουνέλι σας αλλά και για σας, γιατί κρατάνε το σπίτι σας σώο και αβλαβές από αθέλητες ζημιές. Παρέχοντας στο κουνέλι σας μια ποικιλία παιχνιδιών κατάλληλα για την ηλικία, το φύλο και το ταμπεραμέντο του, αυτομάτως φροντίζετε παράλληλα και για την προστασία των επίπλων και των οικιακών αντικειμένων σας. ‘Οταν μου τηλεφωνούν κάποιοι άνθρωποι παραπονούμενοι για την καταστροφική συμπεριφορά των κουνελιών τους, τους ρωτώ τί μέτρα έχουν λάβει για να προστατεύσουν το χώρο του σπιτιού τους από τέτοιες καταστροφικές επιθέσεις. Ενώ πολλοί έχουν κάνει τα απαραίτητα και αυτονόητα, δηλαδή έχουν καλύψει τα τηλεφωνικά και ηλεκτρικά καλώδια, έχουν απομακρύνει τα δηλητηριώδη φυτά εσωτερικού χώρου κλπ., δεν έχουν παράσχει στα κουνέλια τους ασφαλείς εναλλακτικές διεξόδους ως προς το σκάψιμο και το μασούλημα. Δεν είναι αρκετό το να απομακρύνετε όλα τα επικίνδυνα αντικείμενα που μπορεί το κουνέλι να μασήσει. Πρέπει αυτά να αντικατασταθούν από ασφαλή παιχνίδια, αλλιώς οι φυσικές ανάγκες του κουνελιού σας δεν θα καλυφθούν.

Πάντως, όσο σημαντικά και να είναι τα παιχνίδια, δεν είναι πανάκεια. ‘Ενα κουνέλι που είναι φορτισμένο ψυχικά επειδή δεν βγαίνει ποτέ έξω από το κλουβί του, επειδή δεν ασχολείται κανείς μαζί του ή επειδή λαχταράει για την παρέα ενός άλλου κουνελιού, θα συνεχίσει να επιδεικνύει καταστροφική συμπεριφορά. Βεβαιωθείτε ότι το κουνέλι σας διατηρείται απασχολημένο με άσκηση και κοινωνική επαφή, καθώς και με πολλά παιχνίδια.

Πώς να διαλέξετε παιχνίδια

Αν αγοράσατε ποτέ ένα καινούργιο παιχνίδι για τη γάτα σας και, αφού αφαιρέσατε το περιτύλιγμα και το αυτοκόλλητο της “αλμυρής” τιμής του, διαπιστώσατε ότι η γλυκιά σας γατούλα προτιμάει να ουρήσει πάνω στο ακριβό της παιχνίδι παρά να παίξει με την καινούργια της μπάλλα/τούνελ/γούνινο ποντικάκι/κρεμαστό παιχνίδι, έχετε ήδη βιώσει την απογοήτευση της απόρριψης του παιχνιδιού που με χαρά αγοράσατε. Επειδή, κατ’ αντιστοιχία, κάθε κουνέλι είναι διαφορετικό, δεν αρέσουν σε όλα τα ίδια παιχνίδια, και μερικά κουνέλια θα χρησιμοποιήσουν διαφορετικά το ίδιο παιχνίδι από κάποια άλλα. Τα παιχνίδια για κουνέλια μπορεί να είναι πολύ απλά ή αρκετά πολύπλοκα, και μπορεί να έχουν από μηδενική αξία μέχρι πολύ ακριβή τιμή. Ευτυχώς, τα κουνέλια δεν τα ενδιαφέρει αν τα παιχνίδια τους είναι πανάκριβα ή αν τα φτιάξατε μόνοι σας από χαρτόκουτα και κομμάτια ξύλο που ήταν για πέταμα. Το ίδιο το κουνέλι σας θα σας δείξει ποιά είναι τα παιχνίδια που του αρέσουν. Αρκεί να το παρατηρήσετε: του αρέσει να κρύβεται στο στενό και σκοτεινό χώρο κάτω από την πολυθρόνα σας; του αρέσει να σκαρφαλώνει πάνω στο γραφείο σας και να σκουντάει με περιέργεια τον εκτυπωτή σας; του αρέσει να σκάβει με μανία στο χαλί σας; του αρέσει να τρέχει πάνω-κάτω στο διάδρομο ή τις σκάλες σας; έχετε παρατηρήσει μήπως ότι μόλις τον βγάλετε από το κλουβί του τρέχει αμέσως να αποτελειώσει την επαναδιακόσμηση του χώρου που διέκοψε χθες; Η “θετή γονέας” του House Rabbit Society, Holly O’Meara, τονίζει ότι σε πολλά κουνέλια αρέσει να επικεντρώνονται σε κάποια συγκεκριμένη ασχολία και ενδιαφέρονται για δραστηριότητες που είναι ικανές να απασχολήσουν τόσο το μυαλό όσο και το σώμα τους για ένα ικανό χρονικό διάστημα. Φαντάζομαι ότι θα είναι πολύ ικανοποιητικό για ένα κουνέλι να ολοκληρώνει τελικά μια δουλειά “αρχιτεκτονική” ή “εσωτερικής διακόσμησης”, η οποία κράτησε την προσοχή του και το απασχόλησε για αρκετές μέρες ή και βδομάδες. ‘Ολες οι προαναφερόμενες συμπεριφορές απαιτούν διαφορετικό είδος παιχνιδιών.

Το να δώσετε πολλά παιχνίδια σε ένα νεαρό ή μη εκπαιδευμένο κουνέλι δε σημαίνει ότι μπορείτε να το αφήσετε ελεύθερο για 8 ώρες και μετά να γυρίσετε σπίτι και να το βρήτε ανέπαφο. Μην του δίνετε υπερβολική ελευθερία πολύ νωρίς. Δουλέψτε με το κουνέλι σας και τις προσωπικές του προτιμήσεις και τάσεις, για να διαμορφώσετε ένα πρόγραμμα ελεύθερης κυκλοφορίας που θα ταιριάζει τόσο στο κουνέλι σας όσο και σε σας. ‘Οσο μεγαλώνει σε ηλικία και αφού στειρωθεί δε θα χρειάζεται τόση πειθαρχία και θα μπορείτε να το αφήνετε να κυκλοφορεί ελεύθερα μόνο του για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, αλλά μην βιαστείτε και μην πιέσετε τα πράγματα!

Παιχνίδια και διαφορετικοί χαρακτήρες

Παρακάτω θα βρείτε μερικές ιδέες βασισμένες σε διαφορετικού τύπου δραστηριότητες. Αυτές είναι φυσικές συμπεριφορές που χρειάζονται διέξοδο, χρειάζονται δηλαδή να διοχετευτούν θετικά. Παρέχοντας στο κουνέλι σας ασφαλείς, μη καταστροφικές δραστηριότητες εξασφαλίζετε ότι δεν θα αναγκαστεί να …αυτοσχεδιάσει.

- Τρυπώνοντας

Τα κουνέλια είναι ζώα που ζουν μέσα σε λαγούμια και, κατ’ αυτό τον τρόπο, τα περισσότερα διασκεδάζουν να σκάβουν τούνελ ή να σκάβουν στο βάθος προκατασκευασμένων “στοών”. Μπορείτε να βρείτε συμπαγή σχήματα από χοντρό χαρτόνι από μαγαζιά με είδη κατασκευών που μπορούν να αποτελέσουν καταπληκτικά και φθηνά τούνελ για παιχνίδι και μάσημα. Μπορείτε ακόμα να τσαλακώσετε και να χώσετε μπάλες από εφημερίδες στο άκρο του τούνελ, δίνοντας την ευκαιρία στο κουνέλι σας να περάσει ώρες σκάβοντας. Για κουνέλια στα οποία αρέσει περισσότερο να κάθονται μέσα στα τούνελ παρά να σκάβουνε μπορείτε να αγοράσετε συνθετικά τούνελ για γάτες. Είναι πολύ άνετα και κάποιο απ’ τα δικά μας κουνέλια τα χρησιμοποιεί όλη την ώρα. Μπορείτε, επίσης, να δώσετε στο κουνέλι σας ένα μακρόστενο χαρτοκιβώτιο, ανοικτό κι από τις δύο πλευρές, ή από τη μία πλευρά. Μπορείτε να κατασκευάσετε ένα τούνελ κλείνοντας με ειδικούς διαδρόμους από πλέγμα το σημείο κάτω από τον καναπέ σας δίπλα στον τοίχο.

- Σκάβοντας

Με το κρύψιμο μέσα σε τούνελ ταιριάζει και το σκάψιμο. Μερικά κουνέλια διασκεδάζουν σκάβοντας στο βάθος ενός τεχνητού τούνελ ή οπουδήποτε αλλού. Τα …παγκοσμίου κλάσης κουνέλια-σκαφτιάδες έχουν ανάγκη από πολλές ευκαιρίες σκαψίματος και, ευτυχώς, είναι εύκολο να τις βρουν. ‘Ενα χαρτοκιβώτιο, ένα μεγάλο πλαστικό δοχείο ή μια πλαστική λεκάνη ή ένα ψάθινο καλάθι ή κουτί παραγεμισμένο με άχυρο, εφημερίδες σχισμένες σε λωρίδες, περιοδικά και χαρτιά και οποιοδήποτε άλλο ασφαλές υλικό που μπορεί να σχιστεί κατ’ αυτό τον τρόπο είναι κατάλληλα για αυτό το σκοπό. Αν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο σημείο πάνω στο χαλί που το κουνέλι σας αρέσκεται να σκάβει, μπορείτε να το καλύψετε με κάποιο έπιπλο, ένα φθηνό ρετάλι μοκέτας ή ένα χαλάκι από ψάθα, όμως δώστε του επίσης και ένα κουτί σαν το παραπάνω για να σκάβει και να απασχολείται.

- Σχίζοντας

Μήπως η αγαπημένη διασκέδαση του κουνελιού σας είναι να κομματιάζει την ταπετσαρία του τοίχου σας; Τα κουνέλια που αρέσκονται στο σκίσιμο πρέπει να έχουν πολλά προϊόντα χαρτιού γύρω τους για να παίζουν. ‘Ενας παλιός τηλεφωνικός κατάλογος είναι μια από τις καλύτερες επιλογές για σχίσιμο. Το ίδιο το σχίσιμο είναι ασφαλές, εκτός αν το κουνέλι σας τρώει μεγάλες ποσότητες χαρτιού. Μπορείτε να του δώσετε σκέτο τον τηλεφωνικό κατάλογο ή να τον τοποθετήσετε μέσα σε ένα κουτί ή ένα μεγάλο καλάθι. ‘Οπως και πολλές άλλες δραστηριότητες που αρέσουν στα κουνέλια, δυστυχώς το σχίσιμο των χαρτιών δεν σημαίνει και ένα τακτοποιημένο σπίτι, αν κρατάτε, όμως, τα σχισμένα κομματάκια χαρτιού μέσα σε ένα κουτί, η κατάσταση είναι κάπως καλύτερη. Μια σκούπα από άχυρο (ΟΧΙ πλαστικό) αποτελεί, επίσης, ένα πρώτης τάξης παιχνιδι για σκίσιμο.

- Πετάγοντας

Όλα τα κουνέλια, από τα πιο ήσυχα και γλυκά μέχρι τα πιο ζωηρά και επιθετικά, αρέσκονται να πετάνε πράγματα. Παιχνίδια για μωρά, κλειδιά, μικρές μπάλλες και κρίκοι είναι εναλλακτικές επιλογές από το να πετάνε το μπωλ του φαγητού ή το κουτί που κάνουν τις ανάγκες τους. Σιγουρευτείτε, όμως, ότι τα παιχνίδια αυτά είναι κατασκευασμένα από σκληρό πλαστικό ή μέταλλο και δεν έχουν τμήματα που μπορούν να μασηθούν και καταπωθούν από το κουνέλι σας. Μερικά κουνέλια μπορούν ακόμα και να μάθουν να τους πετάτε τα αντικείμενα και να σας τα φέρνουν πίσω, αν αρχίσετε αυτό το παιχνίδι μαζί τους.

- Σκαρφαλώνοντας

Τα εξωστρεφή, ριψοκίνδυνα κουνέλια τρελλαίνονται να σκαρφαλώνουν πάνω στα έπιπλα, διαψεύδοντας τη συνηθισμένη άποψη ότι τα κουνέλια είναι πιο ευχαριστημένα στο έδαφος παρά ψηλά. Σαν μικροί αναρριχητές, διασκεδάζουν τόσο με την αίσθηση του ίδιου του σκαρφαλώματος όσο και με τη θέα που απολαμβάνουν από ψηλά. Τοποθετείστε μια σειρά από κουτιά που είναι συμπαγή και σταθερά στην βάση τους, ώστε το κουνέλι σας να μπορεί με ασφάλεια να σκαρφαλώνει από επίπεδο σε επίπεδο. Μερικοί κορμοί για γάτες του εμπορίου κάνουν επίσης και για τα κουνέλια, αφού τους προσφέρουν κι ένα πλάτωμα ξεκούρασης στην κορφή κάθε επιπέδου. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ράμπες για να βοηθήσετε τον μικρό σας εξερευνητή να ανέβει πάνω σε αντικείμενα. (για παράδειγμα το πάνω μέρος του κλουβιού του καλυμμένο με ένα χαλάκι), ή μπορείτε να κατασκευάσετε μια ράμπα με επίπεδα για ξεκούραση μέσα στο ίδιο το κλουβί (αν είναι μεγάλο). Και μπορείτε εύκολα να κατασκευάσετε μόνοι σας ένα πολυόροφο “κάστρο” από χαρτόνι –πιο προσωρινό- ή ξύλο –πιο μόνιμο- με τρύπες για παράθυρα, ράμπες για σκάλες και μια ταράτσα για να παρατηρεί τον κόσμο από ψηλά!

- Μασουλώντας

Αυτή είναι μάλλον η κυριότερη έγνοια όσων ζουν με κουνέλια. Τα κουνέλια έχουν ανάγκη να μασάνε για λόγους ψυχολογικούς και φυσιολογίας. Ψάθινα καλάθια, κούτσουρα και κλαδιά από μη επεξεργασμένο και μη τοξικό για τα κουνέλια ξύλο, χαρτόκουτα, κομμάτια χαρτί, άχυρο και αποξηραμένα κουκουνάρια από έλατο είναι όλα καλές επιλογές. Αν αρέσει στο κουνέλι σας να ανοίγει τρύπες στην πλάτη του καναπέ σας, δώστε του ένα χαρτόκουτο γεμισμένο με άχυρο ή χαρτί, με μια μικρή τρύπα για αρχή και αφήστε το να αποτελειώσει τη δουλειά! Χρησιμοποιήστε την φαντασία σας. Φτιάξτε του ένα κουτί-παιχνίδι από χαρτί ή ψάθα, γεμάτο από διαφορετικά είδη, μεγέθη και σχήματα ξύλου, αποξηραμένων κουκουναριών, ρολλών χαρτιού υγείας και χαρτιού κουζίνας και άλλα τέτοια ασφαλή αντικείμενα.

Μη δίνετε στο κουνέλι σας μόνο ένα κομματάκι ξύλο να μασάει. Πολλοί άνθρωποι αγοράζουν συχνά αυτά τα βαμμένα πράσινα και πορτοκαλί και κομμένα σε σχήμα καρότου ξύλινα αντικείμενα που πουλάνε στα pet shop και μένουν έκπληκτοι που το κουνέλι τους το μυρίζουν και του γυρίζουν την πλάτη. Ειδικά για ένα νεαρό κουνέλι ή ένα κουνέλι που αρέσκεται ειδικά στο μάσημα πραγμάτων τα παιχνίδια για μάσημα πρέπει να του εξάπτουν το ενδιαφέρον και να υπάρχουν γύρω του σε ποικιλία. ‘Οσο περισσότερα σε ποσότητα και ποικιλία είναι τα παιχνίδια, τόσο το καλύτερο. ‘Ενα κουνέλι που έχει μόνο ένα κομμάτι ξύλου, ένα μικρό κούτσουρο ή ένα κλαδάκι για μάσημα, είναι ένα κουνέλι που βαριέται. Κι ένα κουνέλι που βαριέται είναι ένα άτακτο κουνέλι.

- Τακτοποιώντας

Σε μερικά κουνέλια αρέσει να “τακτοποιούν” χαλιά, παπλώματα, μαξιλάρια ή πετσέτες. Αν το κουνέλι σας περνάει πολλή ώρα πανω στο κρεβάτι, σπρώχνοντας, τραβώντας και δαγκώνοντας τα σεντόνια, τις κουβέρτες και τα μαξιλάρια μέχρι να τα τακτοποιήσει όπως θέλει, τότε σίγουρα θα του αρέσει να έχει την δική του πετσέτα να στρώνει πάνω στο πάτωμα. Αυτή θα μπορούσε να είναι μια παλιά πετσέτα μπάνιου, κατά προτίμηση με κοντό πέλος ή θα μπορούσε να έχει στη διάθεσή του κάνα ’δυο μαξιλαράκια. Ομως, βεβαιωθείτε ότι δεν τρώει την πετσέτα ή τα μαξιλάρια, πράγμα το οποίο θα ήταν επικινδυνο για την υγεία του και ότι μόνο δαγκώνει, σπρώχνει, τραβάει και τακτοποιεί.

- Χτυπώντας

Τα επιθετικά κουνέλια που ρουθουνίζουν, απειλούν με επίθεση, δαγκώνουν και γρατζουνάνε πολλές φορές διασκεδάζουν με παιχνίδια που μπορούν να απορροφήσουν την επιθετικότητά τους. Οτιδήποτε είναι εν μέρει κινητό και εν μέρει ακίνητο, αλλά αρκετά ευέλικτο για να το κτυπήσουν είναι γι αυτά διασκεδαστικό. Τέτοια αντικείμενα είναι τα κρεμαστά παιχνίδια για παπαγάλους (ΜΗΝ πάρετε τα παιχνίδια για μικρά πουλιά, γιατί το πλαστικό τους μπορούν εύκολα να το μασουλήσουν τα κουνέλια), κρεμαστά παιχνίδια για μωρά (ένα καρουσέλ είναι το καλύτερο!) ή κρίκοι περασμένοι ο ένας μέσα στον άλλο από σκληρό πλαστικό ή ξύλο που κρέμονται από το ταβάνι του κλουβιού, όλα αυτά δίνουν την ευκαιρία σε ένα υπερενεργητικό κουνέλι να διοχετεύσει κάπου τα επιθετικά του συναισθήματα.

- Σπρώχνοντας, τσουλώντας

Σε μερικά κουνέλια αρέσει να παίζουν με μπάλλες. Οι μεγάλες λαστιχένιες μπάλλες είναι οι καλύτερες. Μερικοί άνθρωποι έχουν δώσει μπαλόνια στα κουνέλια τους, όμως αποφύγετε να το κάνετε αυτό, γιατί τα μπαλόνια είναι πολύ επικίνδυνα και λόγω του θορύβου που κάνουν όταν σπάνε και λόγω των κομματιών που απομένουν τα οποία μπορεί να είναι ως και θανάσιμα αν τα καταπιεί το κουνέλι σας.

‘Οταν πρόκειται για παιχνίδια, πάντα να δίνετε περισσότερα όχι λιγότερα. Παρατηρήστε τις αγαπημένες δραστηριότητες του κουνελιού σας και εφεύρετε παιχνίδια που μπορούν να το κρατήσουν απασχολημένο, αυτή θα είναι μια δραστηριότητα ευχάριστη και για τους δυό σας, ένα διπλό παιχνίδι.