(από τα Aρχεία του House Rabbit Society)
- Eίναι σωστό να ζει το κουνέλι μου σε κλουβί με συρμάτινο δάπεδο;
Tα κουνέλια δεν είναι εξοπλισμένα από τη φύση τους να ζουν πάνω σε συρμάτινο πάτωμα, είναι πολύ σκληρό για τα πόδια τους (οι πατούσες των οποίων δεν διαθέτουν «μαξιλαράκια», όπως οι γάτες κι οι σκύλοι). Aν είναι ανάγκη να χρησιμοποιηθεί κλουβί με συρμάτινο δάπεδο, πρέπει, οπωσδήποτε, να διαθέτει καποια πλατιά σανίδα ή κάποιο υφασμάτινο δάπεδο όπου το κουνέλι θα μπορεί να κάθεται, αλλιώς θ’ αναγκάζεται να βρίσκεται όλη την ώρα μέσα στο κουτί για τις ανάγκες του.
Mπορείτε να βρείτε στην αγορά κλουβιά με πλαστικό δάπεδο που είναι πολύ πιο άνετο ή μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο πρόσθετο σταθερό δάπεδο. Aπ’ τη στιγμή που το κουνέλι σας έχει στην διάθεσή του κάποιο πλαστικό κουτί για να κάνει τις ανάγκες του, δεν θα έχετε να κάνετε πολύ καθάρισμα του δαπέδου.
- Ποιό μέγεθος κλουβιού είναι το καλύτερο;
Το μεγαλύτερο είναι και το καλύτερο! Το κλουβί πρέπει να είναι το λιγότερο 4 φορές μεγαλύτερο από το μέγεθος του κουνελιού σας (κι αρκετά ψηλό για να στέκεται στα δύο πόδια), κι ακόμα πιο μεγάλο κι απ’ αυτό, αν το κουνέλι σας ζει περιορισμένο εντός του κλουβιού για μεγάλο τμήμα της ημέρας. Μπορείτε να αγοράσετε ή να κατασκευάσετε για το κουνέλι σας ένα διόροφο σπίτι, του οποίου οι “όροφοι” να συνδέονται με μία ράμπα, τα κουνέλια λατρεύουν μια τέτοια διαρρύθμιση!
- Μπορεί το κουνέλι μου να ζει ελεύθερο 24 ώρες το εικοσιτετράωρο;
‘Ενα μη εκπαιδευμένο κουνέλι θα πρέπει, κατά προτίμηση, να ζει σε ένα ευρύχωρο κλουβί (ή άλλο περιορισμένο χώρο) όταν λείπετε από το σπίτι ή όταν κοιμάστε. Τα κουνέλια είναι πιο ενεργητικά κατά τις ώρες του σούρουπου, πράγμα που σημαίνει ότι, γενικά, κοιμούνται κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας, αλλά έχουν όρεξη για παιχνίδι το χάραμα και το σούρουπο. Συνεπώς, είναι σημαντικό να τα αφήνετε ελεύθερα να παίξουν και να κινηθούν το βράδυ και το πρωί πριν φύγετε για την εργασία σας.
- Τί μπορώ να κάνω για να είναι ο χρόνος εντός του κλουβιού πιο ευχάριστος για το κουνέλι μου;
Το κλουβί πρέπει να είναι κατά τέτοιο τρόπο διαμορφωμένο, ώστε το κουνέλι να το βλέπει σαν “φωλιά”. Να είναι, δηλαδή, ένα ιδιαίτερο μέρος, όπου θα μπορεί να αισθάνεται ασφαλές και προστατευμένο. Φτιάξτε ένα ευχάριστο περιβάλλον, όπου το κουνέλι σας θα αρέσκεται να βρίσκεται ακόμα κι όταν η πόρτα του κλουβιού του είναι ανοικτή. Βάλτε μέσα παιχνίδια ασφαλή για κουνέλια, ένα χαλάκι από συνθετικό ή φυσικό δέρμα προβάτου (sheepskin), ένα κομμάτι ανεπεξέργαστου ξύλου, πολύ άχυρο και μια φυσική λιχουδιά, όπως ένα κομμάτι λαχανικού ή φρούτου πριν κοιμηθεί το βράδυ.
- Πότε μπορώ με ασφάλεια να αφήσω το κουνέλι μου ελεύθερο στο σπίτι;
‘Οταν το κουνέλι σας είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο κι όταν το σπίτι σας (ή το τμήμα ή δωμάτιο του σπιτιού σας όπου επιτρέπεται η διέλευση του κουνελιού σας) είναι επαρκώς προστατευμένο, τότε το κουνέλι σας μπορεί να αφεθεί ελεύθερο να τρέξει και να παίξει, ακόμα κι όταν λείπετε. ‘Οσο περισσότερο χώρο έχει στην διάθεσή του το κουνέλι σας, τόσο το καλύτερο και τόσο πιο ευχάριστο κι ευτυχισμένο κατοικίδιο θα είναι.
Ακόμα, όμως, και αν το κουνέλι σας έχει πολύ χώρο στην διάθεσή του, μπορεί και πάλι να βαρεθεί. Και κουνέλι που βαριέται σημαίνει άτακτο κουνέλι. Αν δεν καταβάλετε κάθε προσπάθεια να παρέχετε συνεχώς μια διασκεδαστική απασχόληση στο κουνέλι σας υπό τη μορφή ασφαλών παιχνιδιών από χαρτόκουτα και χαρτοσυσκευασίες, πλεγμένα καλάθια, αχυρένια σκούπα, παλιό τηλεφωνικό κατάλογο, αποξηραμένα κλαδιά από –ασφαλή- δέντρα, παλιά περιοδικά κλπ., τότε για να καταπολεμήσει την ανοία του, το κουνέλι σας θα αναγκαστεί να εφεύρει τα δικά του παιχνίδια που θα σχετίζονται με το χαλί σας, τον καναπέ σας, τις κουρτίνες σας, το κάτω μέρος της πολυθρόνας σας.
- Μπορώ να αφήσω το κουνέλι μου να τρέξει ελεύθερο σε εξωτερικό χώρο;
ΠΑΝΤΑ να επιβλέπετε το κουνέλι σας όταν βρίσκεται εκτός σπιτιού. Χρειάζονται μόνο λίγα δευτερόλεπτα για να πηδήξει πάνω απ’τον φράχτη ο σκύλος του γείτονα και να επιτεθεί στο κουνέλι σας ή να το τρομάξει μέχρι θανάτου.
Βεβαιωθείτε ότι το γρασίδι στον κήπο σας δεν είναι ραντισμένο με χημικά και δεν περιέχει λιπάσματα. Ελέγξτε την αυλή σας για τυχόν τρύπες στην περίφραξη και δηλητηριώδη φυτά.
Δεν πρέπει ποτέ να επιτρέπεται η έξοδος του κουνελιού σας σε ανοικτό χώρο το βράδυ. Αρπακτικά ζώα είναι οι νυφίτσες, οι αλεπούδες, τα κουνάβια, αλλά και τα σκυλιά και μερικές γάτες. Ακόμα κι αν η περίφραξη του εξωτερικού σας χώρου θεωρείται από σας ασφαλής, το κουνέλι σας μπορεί να πεθάνει από το φόβο του ακόμα κι αν κάποιο από τα παραπάνω αρπακτικά το τρομάξει από μακρυά.
Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2008
ΖΩΝΤΑΣ ΜΕ ΕΝΑ ΚΟΥΝΕΛΙ
(Από τα αρχεία του House Rabbit Society)
Γιατί κατοικίδιο κουνέλι;
‘Iσως μόλις υιοθετήσατε το πρώτο σας κουνέλι ή ίσως έχετε ήδη κουνέλι κι επιθυμείτε να αποκτήσετε περισσότερες γνώσεις, ώστε να το κατανοήσετε καλύτερα.
Συνίσταται να έχετε το κουνέλι σας μέσα στο σπίτι παρά έξω. Τα κουνέλια είναι έξυπνα και κοινωνικά ζώα, τα οποία χρειάζονται στοργή και μπορούν να εξελιχθούν σε θαυμάσια ζώα συντροφιάς, αν τους δοθεί η ευκαιρία να επικοινωνούν με τους ανθρώπους που αποτελούν την οικογένειά τους.
Τα θετικά της στείρωσης
Αν και τα περισσότερα κουνέλια χρησιμοποιούν το ειδικό κουτί για τις ανάγκες τους, οι ορμόνες μπορεί να κάνουν τα μη στειρωμένα κουνέλια να «μαρκάρουν την περιοχή τους». Η στείρωση βελτιώνει τη συνήθεια του κουνελιού να χρησιμοποιεί το κουτί για τις ανάγκες του, μειώνει την τάση του να μασουλάει και να δαγκώνει διάφορα αντικείμενα, μειώνει την επιθετικότητα της χωρικότητας και παρέχει στο κουνέλι σας μια ευτυχισμένη και μεγαλύτερης διάρκειας ζωή. Η στείρωση πρέπει να γίνει, κατά κανόνα, μεταξύ 3.5 και 6 μηνών, ανάλογα με τη σεξουαλική ωριμότητα του κουνελιού, από έμπειρο εξειδικευμένο κτηνίατρο. Για κουνέλια άνω των 2 ετών, χρειάζεται πρώτα ένας πλήρης κτηνιατρικός έλεγχος.
Εκπαιδεύοντας το κουνέλι να ζει μέσα στο σπίτι
Τα κουνέλια μπορούν να τρέχουν ελεύθερα μέσα στο σπίτι. ‘Όμως είναι καλύτερο για τα περισσότερα και απαραίτητο για μερικά να ξεκινήσουν με ένα κλουβί. Για να μετατρέψετε το χρόνο μέσα στο κλουβί σε χρόνο εκμάθησης, στερεώστε ένα πλαστικό κουτί για τις ανάγκες του στη γωνία του κλουβιού την οποία διαλέγει για «την τουαλέτα του». Μόλις μάθει να χρησιμοποιεί με συνέπεια το κουτί του, τότε μπορείτε να του παρέχετε μεγαλύτερη ελευθερία. Μπορείτε να τοποθετήσετε περισσότερα κουτιά για τις ανάγκες του στις γωνίες του χώρου όπου τρέχει ελεύθερο. ΠΡΟΣΟΧΗ: Χρησιμοποιείτε ΜΟΝΟΝ τακτικές επιβράβευσης (χάδια και ασφαλείς λιχουδιές) – ΠΟΤΕ τιμωρία ή βία [Σημ: εκτός του ότι η βία είναι απάνθρωπη, τέτοιες μέθοδοι δεν έχουν και καμία αποτελεσματικότητα στα κουνέλια].
Προστασία του χώρου
Το να λάβετε τα κατάλληλα προστατευτικά μέτρα στο σπίτι σας είναι απαραίτητη διαδικασία, αν ζείτε με κατοικίδιο κουνέλι. Είναι ενστικτώδης και φυσική συμπεριφορά για τα κουνέλια να μασάνε έπιπλα, χαλιά, κουρτίνες και, ακόμα πιο επικίνδυνο, ηλεκτρικά καλώδια. Τα καλώδια πρέπει να καλύπτονται, ώστε το κουνέλι να μη μπορεί να τα προσεγγίσει. Καλώδια που είναι εκτεθειμένα μπορούν να καλυφθούν με πλαστικό σπιράλ που μπορείτε να βρείτε σε μαγαζιά που πουλάνε ηλεκτρολογικό υλικό. Ανοίξτε το σπιράλ κατά το μήκος του μ’ένα μαχαίρι και περάστε μέσα το καλώδιο που θέλετε να καλύψετε.
Κατοικίδια κουνέλια και άλλα ζώα
Τα κατοικίδια κουνέλια μπορούν να τα πάνε θαυμάσια με τις γάτες που ζουν μέσα στο σπίτι και κάποια σκυλιά (όχι όλα). Τα σκυλιά θα πρέπει να έχουν πρώτα εκπαιδευτεί ώστε ν’ ακούνε σε εντολές πριν τα εμπιστευθείτε στον ίδιο χώρο με ένα κουνέλι και, ακόμα και τότε, θα χρειαστεί μόνιμη επίβλεψη εκ μέρους σας, για να ελέγξετε την τάση του σκύλου (και, περισσότερο, του κουταβιού) να παίξει αδέξια και άγαρμπα με το κουνέλι σας. Είναι ευκολότερη η συμβίωση με ένα δεύτερο κουνέλι, αν τα κουνέλια σας είναι στειρωμένα, ενήλικα, του αντιθέτου φύλου και τα έχετε αφήσει, πάντα υπό την επίβλεψή σας, να έλθουν σε επαφή για μικρά χρονικά διαστήματα σε ουδέτερο και άγνωστο έδαφος και για τα δύο κουνέλια ([Σημ: αυτό γίνεται για να αποφευχθούν οι καυγάδες χωρικότητας].
Συνήθη προβλήματα υγείας
Γαστρεντερική στάση
Επειδή τα κουνέλια πλένονται συνέχεια με την γλώσσα τους, δύναται να συσσωρευτούν στο γαστρεντερικό τους σύστημα μάζες από μαλλί, όπως γίνεται στις γάτες. Αντίθετα, όμως, με τις γάτες, τα κουνέλια δεν μπορούν να κάνουν εμετό και, αν καταπιούν μεγάλη ποσότητα τριχώματος, μπορεί να προκληθεί θανατηφόρος ειλεός (δηλ. τελεία απόφραξη του εντέρου). Τα κουνέλια μπορούν επίσης να αναπτύξουν γαστρεντερική στάση (μερική απόφραξη ή πολύ αργή λειτουργία του γαστρεντερικού), που παρουσιάζει σχεδόν τα ίδια συμπτώματα με τον ειλεό.
Αν το κουνέλι σας έχει ανορεξία και το μέγεθος των κοπράνων του είναι μικρότερο απ’ το συνήθισμένο, απευθυνθείτε αμέσως στον εξειδικευμένο κτηνίατρο.
Πρόληψη: Βουρτσίζετε συνεχώς το κουνέλι σας κυρίως κατά τις περιόδους που αλλάζει τρίχωμα (έτσι, καταπίνει μικρότερες ποσότητες τριχώματος), παρέχετέ του το χώρο και το χρόνο για άσκηση –τουλάχιστον 30 ώρες την εβδομάδα, δώστε του καθημερινά απεριόριστη ποσότητα άχυρου, προσθέστε σταδιακά φρέσκα λαχανικά στην διατροφή του.
Βακτηριδιακή ανισορροπία
Το γαστρεντερικό σύστημα του κουνελιού κατοικείται από ευεργετικά για την υγεία του βακτηρίδια. Αν η ισορροπία του πληθυσμού αυτών των «καλών» βακτηριδίων διαταραχθεί από μπαγιάτικο φαγητό ή από απότομη μεταβολή στην διατροφή του, βλαβερά βακτηρίδια παίρνουν τον έλεγχο του γαστρεντερικού συστήματος και το κουνέλι πεθαίνει.
Πρόληψη: Φυλάσσετε τις τροφές του κουνελιού σας σε ξηρό και δροσερό μέρος και κάνετε τις όποιες διαιτητικές μεταβολές με πολύ αργό ρυθμό, σταδιακά, δίνοντας την όποια νέα τροφή σε μικρή ποσότητα, αυξάνοντας σιγά-σιγά για αρκετό χρονικό διάστημα. Αν δεν ακούσετε έντονους γαστρεντερικούς ήχους («γουργούρισμα») ή δεν δείτε διάρροια (μαλακά, γλοιώδη κόπρανα) μέσα σε 24 ώρες, η νέα τροφή μπορεί να συνεχίσει να χορηγείται. Αν το κουνέλι σας ζει σε εξωτερικό χώρο, ελέγξτε το χώρο για τυχόν εντομοκτόνα και τοξικά φυτά.
Μολυσματικά βακτηρίδια
Πολλές ασθένειες των κουνελιών οφείλονται σε βακτηρίδια, όχι ιούς, και μπορούν να θεραπευτούν με χορήγηση αντιβιοτικών. Αν το κουνέλι σας παρουσιάζει συμπτώματα που μοιάζουν με «κρυολόγημα», πηγαίνετε αμέσως σε κτηνίατρο, ο οποίος να γνωρίζει ποια αντιβιοτικά είναι ασφαλή για τα κουνέλια. Δεν πρέπει να χορηγείται ΠΟΤΕ αμοξικυλλίνη (amoxicillin) στα κουνέλια, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να εξοντωθούν τα «καλά» βακτηρίδια του γαστρεντερικού του συστήματος.
Εξαρτάται από σας:
- Βρείτε έναν καλό και έμπειρο στα κουνέλια κτηνίατρο πριν εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα.
- Αν το κουνέλι σας υποστεί επίθεση από κάποιο αρπακτικό, πηγαίνετε αμέσως στον κτηνίατρο για έλεγχο, ακόμα κι αν δεν φέρει εμφανή τραύματα.
- Ελέγχετε τακτικά τα μάτια, τη μύτη, τα αυτιά, τα δόντια, το βάρος, την όρεξη για φαγητό, τα ούρα και τα κόπρανα.
Σημάδια κινδύνου
ΜΗΝ χάσετε καθόλου χρόνο, καλέστε ΑΜΕΣΩΣ τον κτηνίατρο, αν δείτε:
Διάρροια
Ξαφνική απώλεια όρεξης με τυμπανισμό και έντονους κοιλιακούς ήχους («γουργούρισμα»)
Απώλεια όρεξης συνοδευόμενη από δύσπνοια
Απώλεια όρεξης συνοδευόμενη από συνάχι
Κεφάλι που γέρνει απ’ τη μια μεριά
Ακράτεια (πίσω πόδια βρεγμένα από ούρα)
Κύστεις, όγκους ή οιδήματα οπουδήποτε στο σώμα
Οποιαδήποτε απότομη αλλαγή συμπεριφοράς
Τι πρέπει να έχετε
ΟΙΚΟΣΚΕΥΗ
Ευρύχωρο κλουβί
Πλαστικό κουτί για τις ανάγκες του
Μπολ ξηράς τροφής
Μπολ ή/και μπουκάλι νερού
Παιγνίδια (για να μασάει και να πετάει)
Κλουβί μεταφοράς
ΧΩΡΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ
Εσωτερικός
Δωμάτιο κατάλληλα προστατευμένο
Κουτιά για τις ανάγκες του
Παιχνίδια (για να μασάει και να σκάβει)
Εξωτερικός
Περιφραγμένος χώρος παιχνιδιού με πάτωμα
ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ
Ξηρά τροφή σε περιορισμένη ημερήσια ποσότητα
Φρέσκο καθαρό νερό
Άχυρο σε απεριόριστη ποσότητα (για να προσλαμβάνει τις απαραίτητες για την χώνεψη φυτικές ίνες και για να μασάει, περνώντας, παράλληλα και τον χρόνο του δημιουργικά)
Φρέσκα λαχανικά/λίγο φρούτο (προσθέστε τα σταδιακά)
Ξύλο (για να μασάει και ν’ απασχολείται)
Πολλαπλά ένζυμα (βοηθητικό χώνεψης)
Υπακτικό (κατόπιν ιατρικής συμβουλής, για την προώθηση μάζας τριχώματος εντός του γαστρεντερικού)
ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ
Τσατσάρα για ψείρες
Βούρτσα
Προϊόντα για αντιμετώπιση των ψύλλων ασφαλή για κουνέλια (ΟΧΙ TO FRONTLINE)
Νυχοκόπτης για μικρά ζώα
ΔΙΑΦΟΡΑ
Απορροφητικό υλικό για τις ανάγκες του (litter) χωρίς σκόνη (ΟΧΙ πριονίδι)
Σκούπα και φαράσι
Άσπρο ξύδι (για απολύμανση κι αφαίρεση λεκέδων από ούρα)
Εφημερίδες
Γιατί κατοικίδιο κουνέλι;
‘Iσως μόλις υιοθετήσατε το πρώτο σας κουνέλι ή ίσως έχετε ήδη κουνέλι κι επιθυμείτε να αποκτήσετε περισσότερες γνώσεις, ώστε να το κατανοήσετε καλύτερα.
Συνίσταται να έχετε το κουνέλι σας μέσα στο σπίτι παρά έξω. Τα κουνέλια είναι έξυπνα και κοινωνικά ζώα, τα οποία χρειάζονται στοργή και μπορούν να εξελιχθούν σε θαυμάσια ζώα συντροφιάς, αν τους δοθεί η ευκαιρία να επικοινωνούν με τους ανθρώπους που αποτελούν την οικογένειά τους.
Τα θετικά της στείρωσης
Αν και τα περισσότερα κουνέλια χρησιμοποιούν το ειδικό κουτί για τις ανάγκες τους, οι ορμόνες μπορεί να κάνουν τα μη στειρωμένα κουνέλια να «μαρκάρουν την περιοχή τους». Η στείρωση βελτιώνει τη συνήθεια του κουνελιού να χρησιμοποιεί το κουτί για τις ανάγκες του, μειώνει την τάση του να μασουλάει και να δαγκώνει διάφορα αντικείμενα, μειώνει την επιθετικότητα της χωρικότητας και παρέχει στο κουνέλι σας μια ευτυχισμένη και μεγαλύτερης διάρκειας ζωή. Η στείρωση πρέπει να γίνει, κατά κανόνα, μεταξύ 3.5 και 6 μηνών, ανάλογα με τη σεξουαλική ωριμότητα του κουνελιού, από έμπειρο εξειδικευμένο κτηνίατρο. Για κουνέλια άνω των 2 ετών, χρειάζεται πρώτα ένας πλήρης κτηνιατρικός έλεγχος.
Εκπαιδεύοντας το κουνέλι να ζει μέσα στο σπίτι
Τα κουνέλια μπορούν να τρέχουν ελεύθερα μέσα στο σπίτι. ‘Όμως είναι καλύτερο για τα περισσότερα και απαραίτητο για μερικά να ξεκινήσουν με ένα κλουβί. Για να μετατρέψετε το χρόνο μέσα στο κλουβί σε χρόνο εκμάθησης, στερεώστε ένα πλαστικό κουτί για τις ανάγκες του στη γωνία του κλουβιού την οποία διαλέγει για «την τουαλέτα του». Μόλις μάθει να χρησιμοποιεί με συνέπεια το κουτί του, τότε μπορείτε να του παρέχετε μεγαλύτερη ελευθερία. Μπορείτε να τοποθετήσετε περισσότερα κουτιά για τις ανάγκες του στις γωνίες του χώρου όπου τρέχει ελεύθερο. ΠΡΟΣΟΧΗ: Χρησιμοποιείτε ΜΟΝΟΝ τακτικές επιβράβευσης (χάδια και ασφαλείς λιχουδιές) – ΠΟΤΕ τιμωρία ή βία [Σημ: εκτός του ότι η βία είναι απάνθρωπη, τέτοιες μέθοδοι δεν έχουν και καμία αποτελεσματικότητα στα κουνέλια].
Προστασία του χώρου
Το να λάβετε τα κατάλληλα προστατευτικά μέτρα στο σπίτι σας είναι απαραίτητη διαδικασία, αν ζείτε με κατοικίδιο κουνέλι. Είναι ενστικτώδης και φυσική συμπεριφορά για τα κουνέλια να μασάνε έπιπλα, χαλιά, κουρτίνες και, ακόμα πιο επικίνδυνο, ηλεκτρικά καλώδια. Τα καλώδια πρέπει να καλύπτονται, ώστε το κουνέλι να μη μπορεί να τα προσεγγίσει. Καλώδια που είναι εκτεθειμένα μπορούν να καλυφθούν με πλαστικό σπιράλ που μπορείτε να βρείτε σε μαγαζιά που πουλάνε ηλεκτρολογικό υλικό. Ανοίξτε το σπιράλ κατά το μήκος του μ’ένα μαχαίρι και περάστε μέσα το καλώδιο που θέλετε να καλύψετε.
Κατοικίδια κουνέλια και άλλα ζώα
Τα κατοικίδια κουνέλια μπορούν να τα πάνε θαυμάσια με τις γάτες που ζουν μέσα στο σπίτι και κάποια σκυλιά (όχι όλα). Τα σκυλιά θα πρέπει να έχουν πρώτα εκπαιδευτεί ώστε ν’ ακούνε σε εντολές πριν τα εμπιστευθείτε στον ίδιο χώρο με ένα κουνέλι και, ακόμα και τότε, θα χρειαστεί μόνιμη επίβλεψη εκ μέρους σας, για να ελέγξετε την τάση του σκύλου (και, περισσότερο, του κουταβιού) να παίξει αδέξια και άγαρμπα με το κουνέλι σας. Είναι ευκολότερη η συμβίωση με ένα δεύτερο κουνέλι, αν τα κουνέλια σας είναι στειρωμένα, ενήλικα, του αντιθέτου φύλου και τα έχετε αφήσει, πάντα υπό την επίβλεψή σας, να έλθουν σε επαφή για μικρά χρονικά διαστήματα σε ουδέτερο και άγνωστο έδαφος και για τα δύο κουνέλια ([Σημ: αυτό γίνεται για να αποφευχθούν οι καυγάδες χωρικότητας].
Συνήθη προβλήματα υγείας
Γαστρεντερική στάση
Επειδή τα κουνέλια πλένονται συνέχεια με την γλώσσα τους, δύναται να συσσωρευτούν στο γαστρεντερικό τους σύστημα μάζες από μαλλί, όπως γίνεται στις γάτες. Αντίθετα, όμως, με τις γάτες, τα κουνέλια δεν μπορούν να κάνουν εμετό και, αν καταπιούν μεγάλη ποσότητα τριχώματος, μπορεί να προκληθεί θανατηφόρος ειλεός (δηλ. τελεία απόφραξη του εντέρου). Τα κουνέλια μπορούν επίσης να αναπτύξουν γαστρεντερική στάση (μερική απόφραξη ή πολύ αργή λειτουργία του γαστρεντερικού), που παρουσιάζει σχεδόν τα ίδια συμπτώματα με τον ειλεό.
Αν το κουνέλι σας έχει ανορεξία και το μέγεθος των κοπράνων του είναι μικρότερο απ’ το συνήθισμένο, απευθυνθείτε αμέσως στον εξειδικευμένο κτηνίατρο.
Πρόληψη: Βουρτσίζετε συνεχώς το κουνέλι σας κυρίως κατά τις περιόδους που αλλάζει τρίχωμα (έτσι, καταπίνει μικρότερες ποσότητες τριχώματος), παρέχετέ του το χώρο και το χρόνο για άσκηση –τουλάχιστον 30 ώρες την εβδομάδα, δώστε του καθημερινά απεριόριστη ποσότητα άχυρου, προσθέστε σταδιακά φρέσκα λαχανικά στην διατροφή του.
Βακτηριδιακή ανισορροπία
Το γαστρεντερικό σύστημα του κουνελιού κατοικείται από ευεργετικά για την υγεία του βακτηρίδια. Αν η ισορροπία του πληθυσμού αυτών των «καλών» βακτηριδίων διαταραχθεί από μπαγιάτικο φαγητό ή από απότομη μεταβολή στην διατροφή του, βλαβερά βακτηρίδια παίρνουν τον έλεγχο του γαστρεντερικού συστήματος και το κουνέλι πεθαίνει.
Πρόληψη: Φυλάσσετε τις τροφές του κουνελιού σας σε ξηρό και δροσερό μέρος και κάνετε τις όποιες διαιτητικές μεταβολές με πολύ αργό ρυθμό, σταδιακά, δίνοντας την όποια νέα τροφή σε μικρή ποσότητα, αυξάνοντας σιγά-σιγά για αρκετό χρονικό διάστημα. Αν δεν ακούσετε έντονους γαστρεντερικούς ήχους («γουργούρισμα») ή δεν δείτε διάρροια (μαλακά, γλοιώδη κόπρανα) μέσα σε 24 ώρες, η νέα τροφή μπορεί να συνεχίσει να χορηγείται. Αν το κουνέλι σας ζει σε εξωτερικό χώρο, ελέγξτε το χώρο για τυχόν εντομοκτόνα και τοξικά φυτά.
Μολυσματικά βακτηρίδια
Πολλές ασθένειες των κουνελιών οφείλονται σε βακτηρίδια, όχι ιούς, και μπορούν να θεραπευτούν με χορήγηση αντιβιοτικών. Αν το κουνέλι σας παρουσιάζει συμπτώματα που μοιάζουν με «κρυολόγημα», πηγαίνετε αμέσως σε κτηνίατρο, ο οποίος να γνωρίζει ποια αντιβιοτικά είναι ασφαλή για τα κουνέλια. Δεν πρέπει να χορηγείται ΠΟΤΕ αμοξικυλλίνη (amoxicillin) στα κουνέλια, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να εξοντωθούν τα «καλά» βακτηρίδια του γαστρεντερικού του συστήματος.
Εξαρτάται από σας:
- Βρείτε έναν καλό και έμπειρο στα κουνέλια κτηνίατρο πριν εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα.
- Αν το κουνέλι σας υποστεί επίθεση από κάποιο αρπακτικό, πηγαίνετε αμέσως στον κτηνίατρο για έλεγχο, ακόμα κι αν δεν φέρει εμφανή τραύματα.
- Ελέγχετε τακτικά τα μάτια, τη μύτη, τα αυτιά, τα δόντια, το βάρος, την όρεξη για φαγητό, τα ούρα και τα κόπρανα.
Σημάδια κινδύνου
ΜΗΝ χάσετε καθόλου χρόνο, καλέστε ΑΜΕΣΩΣ τον κτηνίατρο, αν δείτε:
Διάρροια
Ξαφνική απώλεια όρεξης με τυμπανισμό και έντονους κοιλιακούς ήχους («γουργούρισμα»)
Απώλεια όρεξης συνοδευόμενη από δύσπνοια
Απώλεια όρεξης συνοδευόμενη από συνάχι
Κεφάλι που γέρνει απ’ τη μια μεριά
Ακράτεια (πίσω πόδια βρεγμένα από ούρα)
Κύστεις, όγκους ή οιδήματα οπουδήποτε στο σώμα
Οποιαδήποτε απότομη αλλαγή συμπεριφοράς
Τι πρέπει να έχετε
ΟΙΚΟΣΚΕΥΗ
Ευρύχωρο κλουβί
Πλαστικό κουτί για τις ανάγκες του
Μπολ ξηράς τροφής
Μπολ ή/και μπουκάλι νερού
Παιγνίδια (για να μασάει και να πετάει)
Κλουβί μεταφοράς
ΧΩΡΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ
Εσωτερικός
Δωμάτιο κατάλληλα προστατευμένο
Κουτιά για τις ανάγκες του
Παιχνίδια (για να μασάει και να σκάβει)
Εξωτερικός
Περιφραγμένος χώρος παιχνιδιού με πάτωμα
ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ
Ξηρά τροφή σε περιορισμένη ημερήσια ποσότητα
Φρέσκο καθαρό νερό
Άχυρο σε απεριόριστη ποσότητα (για να προσλαμβάνει τις απαραίτητες για την χώνεψη φυτικές ίνες και για να μασάει, περνώντας, παράλληλα και τον χρόνο του δημιουργικά)
Φρέσκα λαχανικά/λίγο φρούτο (προσθέστε τα σταδιακά)
Ξύλο (για να μασάει και ν’ απασχολείται)
Πολλαπλά ένζυμα (βοηθητικό χώνεψης)
Υπακτικό (κατόπιν ιατρικής συμβουλής, για την προώθηση μάζας τριχώματος εντός του γαστρεντερικού)
ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ
Τσατσάρα για ψείρες
Βούρτσα
Προϊόντα για αντιμετώπιση των ψύλλων ασφαλή για κουνέλια (ΟΧΙ TO FRONTLINE)
Νυχοκόπτης για μικρά ζώα
ΔΙΑΦΟΡΑ
Απορροφητικό υλικό για τις ανάγκες του (litter) χωρίς σκόνη (ΟΧΙ πριονίδι)
Σκούπα και φαράσι
Άσπρο ξύδι (για απολύμανση κι αφαίρεση λεκέδων από ούρα)
Εφημερίδες
Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2008
ΛΙΧΟΥΔΙΕΣ ΚΑΙ ΓΛΥΚΙΣΜΑΤΑ
(Susan M. Smith, Ph.D., Διατροφική Eπιστήμη, Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison –
Aπό τα αρχεία του House Rabbit Society)
Eισαγωγή
Aυτό μικρό χαριτωμένο προσωπάκι είναι τόσο δύσκολο να το αγνοήσεις, ειδικά όταν του κουνελάκι σας ανασηκώνεται στα δύο πόδια και σας κοιτάζει παρακαλώντας γι’ αυτή τη ξεχωριστή λιχουδιά. Kαι τα pet shops πουλάνε μια τεράστια ποικιλία από λιχουδιές που είναι τέλειες για το κουνελάκι σας. Σωστά? ΛAΘOΣ!!!
Tο να δίνετε τις επονομαζόμενες «λιχουδιές» για κουνέλια είναι σα να πηγαίνεται το κουνέλι σας στο McDonald’s, δηλαδή να το ταΐζετε σκουπίδια χωρίς καμμία διατροφική αξία, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν κακό στην υγεία του. Aκόμα περισσότερο μπερδεύεται κανείς γιατί πολλά απ’ αυτά τα προϊόντα χρησιμοποιούν λέξεις που κάνουν τον υποψήφιο αγοραστή να νομίσει ότι το προϊόν είναι υγειινό: «φυσικά εμπλουτισμένο» («nutritionally fortified»), «βοηθά το περιβάλλον» («doing right for the environment»), «φυσιολογικές διατροφικές συνήθειες» («natural feeding habbits»), «για διατροφική ποικιλία» («for nutritional variety»), «τα καλύτερα επιλεγμένα συστατικά» («the finest selected ingredients»). H δε προσθήκη των φράσεων «οδηγίες διατροφής» («feeding instructions») και «εγγυημένη ανάλυση» («guaranteed analysis») προσδίδουν και μια επίφαση αυθεντίας στο προϊόν…
Oι εμπορικές λιχουδιές για κουνέλια υπάγονται σε διάφορες κατηγορίες: είδη ξηράς τροφής, κύβοι ή καλαμάκια επεξεργασμένων δημητριακών, μούσλι (αποξηραμένοι σπόροι, αποξηραμένα φρούτα, μείγματα αποξηραμένων λαχανικών), μείγματα δημητριακών και λαχανικών και ζαχαρωτά, γιαουρτοπαρασκευάσματα, σάκχαρα και άλλα. Tίποτα απ’ αυτά δεν προσφέρει κανένα διατροφικό πλεονέκτημα σε σχέση με τα φρέσκα λαχανικά, την ξηρά τροφή με υψηλό ποσοστό φυτικών ινών (fibre) και τις απεριόριστες ποσότητες άχυρου.
Ξηρά τροφή (pellets)
Eπιλέξτε μια ξηρή τροφή που θα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες (fibre) της τάξης του 20-25%, χαμηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη (protein) της τάξης του 14-15% και χαμηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο (calcium) λιγότερο από 1%. Xορηγείτε περιορισμένες ποσότητες ξηράς τροφής και δίνετε λαχανικά και απεριόριστη ποσότητα άχυρου. MHN αγοράζετε ξηρά τροφή σε μορφή μείγματος που περιέχει μέσα σπόρους, καρύδια, αμύγδαλα, φουντούκια, φυστίκια, αποξηραμένα φρούτα ή μείγματα δημητριακών που είναι πλούσια σε άμυλο.
Tεμάχια επεξεργασμένων δημητριακών
Aυτά ποικίλλουν από τα διάφορα είδη κορν φλέϊκς σε εξειδικευμένα προϊόντα σχεδιασμένα να υποκαθιστούν την ξηρά τροφή. Mερικά απ’ αυτά είναι εμπλουτισμένα με διάφορα ακριβά εξτρά που δεν προσφέρουν τίποτα στο κουνέλι σας (όπως εκχυλίσματα φυτών, βοτάνων ή λαχανικών και προσθήκες βακτηριδίων). Aλλα απ’ αυτά περιέχουν υπερβολικές πρωτεΐνες, υπερβολικό ή ελάχιστο ασβέστιο. ‘Aλλα περιέχουν χρωστικές και πρόσθετα, γιαούρτι, μέχρι και γεύση τυριού! Συμπληρωματική διατροφή με πεπτικά ένζυμα (πρωτεάσσες, αμυλάσσες) είναι περιττά υπό κανονικές συνθήκες, γιατί αυτές οι τροφές ειναι υψηλής πεπτικότητας και γιατί δεν υπάρχει καμμία απόδειξη για το ότι τα υγειή κουνέλια παράγουν μη επαρκείς ποσότητες από τέτοιων ενζύμων. Στην πραγματικότητα, μερικά απ’ τα πιο σημαντικά ένζυμα προσλαμβάνονται με την κοπροφαγία, επειδή τα συγκεκριμένα κόπρανα περιέχουν ευεργετικά βακτήρια. Aυτά τα τεμάχια επεξεργασμένων δημητριακών ειναι, κατά κανόνα, χαμηλότερα σε φυτικές ίνες (fibre) και υψηλότερα σε λίπος. (fat). Eιναι επίσης ακριβά και έχουν οδηγίες διατροφής που καθιστούν, ειδικά τα στειρωμένα ζώα, παχύσαρκα. H ποικιλία χρωμάτων και σχημάτων υπάρχει μόνο και μόνο για να κεντρίσει αισθητικά τους ανθρώπους-αγοραστές και όχι το κουνέλι σας. Tα φρέσκα λαχανικά, η περιορισμένη ποσότητα ξηράς τροφής υψηλής φυτικής ίνας και η απεριόριστη ποσότητα άχυρου ειναι υγειινότερη επιλογή για το κουνέλι σας και φθηνότερη επιλογή για τον προϋπολογισμό σας.
Mούσλι
Aυτά είναι μείξεις (mix) που περιέχουν σπόρους και δημητριακά. Πωλούνται στην αγορά ως «εμπλουτισμένα με βιταμίνες και μέταλλα» («vitamin and mineral enriched»), μια «νοστιμότατη πηγή ενέργειας» («delicious energy provider»), ή «ενισχυμένα, εμπλουτισμένα» («fortified»). Παρασκευάζονται από υδατάνθρακες και πλούσιους σε λίπος σπόρους και δημητριακά, όπως σπόρους βρώμης (oats), καλαμπόκι (corn), μπιζέλια (peas), ηλιόσπορους (sunflower seeds), πατάτα (potatoes), φιστίκια (peanuts), ποπκορν (popcorn ή puffed corn), κορνφλέϊκς (cornflakes), και αποξηραμένα φρούτα (dried fruit). Πολύ συχνά τα μορφοποιούν με μέλι, ζάχαρη και άλλα σάκχαρα σε καλαμάκια-στικς (sticks), τα οποία, για να διατεθούν στην αγορά, τα προωθούν υπό την αιτιολογία ότι χορηγούν στα κουνέλια «την απαιτούμενη ενέργεια» και ότι αυτά αντιπροσωπεύουν την φυσιολογική δίαιτα των κουνελιών.
Στην πραγματικότητα, μια διατροφή από άχυρο, λαχανικά και περιορισμένης ποσότητας ξηρά τροφή παρέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και την ενέργεια που χρειάζεται το κουνέλι σας. Oι σπόροι περιέχουν υψηλά ποσοστά λίπους και χρησιμοποιούνται σε κουνέλια εκτροφής. Tα κατοικίδια κουνέλια, όμως, δεν έχουν τέτοια ανάγκη πάχυνσης. Στην πράξη, Tο Aμερικανικό Συμβούλιο Eθνικών Eρευνών συνιστά να μη προσλαμβάνουν τα κατοικίδια κουνέλια παραπάνω από 1.5% των θερμίδων τους σε λίπος. Oι ετικέτες στα κουτιά του μούσλι αναγράφουν ελάχιστη ποσοτητα λίπους 4-5%, και στην πραγματικότητα, οι τιμές είναι ανώτερες κι από αυτό. O μεταβολισμός των κουνελιών είναι φτιαγμένος για διατροφή χαμηλή σε λίπη (συγκριτικά, η μέση ανθρώπινη διατροφή περιλαμβάνει 30-40% λίπους!), και η υπερβάλλουσα ποσότητα δεν καίγεται αλλά αποθηκεύεται ως σωματικό λίπος. Tα κουνέλια δείχνουν να είναι πιο ευαίσθητα στο λίπος απ’ ότι οι άνθρωποι και, εκτός απ’ την παχυσαρκία, το υπερβολικό λίπος συσσωρεύεται στο σηκώτι και στις αρτηρίες (αρτηριοσκλήρωση). Kτηνίατροι έχουν αναφέρει ότι σε κουνέλια που τρέφονταν με πλούσια σε σπόρους διατροφή παρατηρήθηκαν περισσότερα περιστατική ηπατικής στεάτωσης, που συχνά είναι θανατηφόρα. Aυτοι οι σπόροι και τα δημητριακά είναι, επίσης, πλούσια σε άμυλο. Eνώ κάποια ποσότητα απ’ το άμυλο αυτό χωνεύεται στο λεπτό έντερο, το περισσότερο άμυλο δεν ειναι διαθέσιμο προς χώνεψη μέχρι να φθάσει στο τυφλό έντερο. Eκεί παρέχει ενέργεια στα εντερικά βακτηρίδια και, σε αντίθεση με τις φυτικές ίνες που επιβραδύνουν τις εντερικές ζυμώσεις, το άμυλο στο τυφλό έντερο προκαλεί γρήγορες ζυμώσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτη αύξηση των εντερικών βακτηριδίων, τυμπανισμό και γαστρεντερική στάση (ιλεό).
Oι κατασκευάστριες εταιρείες των προϊόντων αυτών ισχυρίζονται ότι οι σπόροι και τα δημητριακά ικανοποιούν «την ανάγκη της μάσησης» («chewing urge»). Eνώ, πράγματι, η ανάγκη για μάσηση υπάρχει, είναι κατά πολύ ασφαλέστερο για την υγεία των κουνελιών και φθηνότερο για την τσέπη σας να ικανοποιείται αυτή η ανάγκη με πλεχτά καλάθια, μη επεξεργασμένα τεμάχια ξύλου και χαρτόκουτα.
Mείγματα δημητριακών/λαχανικών
Aυτά είναι παράγωγα δημητριακών που, σε μερικές περιπτώσεις, εμπλουτίζονται και με με αποξηραμένα λαχανικά και, συχνά φορμάρονται σε σχήματα που μιμούνται τα προϊόντα λαχανικών. Δεν υπάρχει κανένα πλεονέκτημα ως προς να τρέφονται τα κουνέλια με αυτά αντί για πραγματικά λαχανικά. Eνα τέτοιο προϊόν αναγράφει την ύπαρξη μέσα στη σύνθεσή του τριών διαφορετικών ειδών δημητριακών-κορν φλέϊκς πριν την προσθήκη των αποξηραμένων λαχανικών! H υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες τέτοιων σνάκ σημαίνει ότι, στην πραγματικότητα, στερείτε το κουνέλι σας από τις τόσο σημαντικές φυτικές ίνες (που περιέχει το άχυρο) και φορτώνετε τον οργανισμό του με σάκχαρα. Ως προς δε τις αναγραφόμενες στη συσκευασίας προσθήκες βιταμινών (πολλές απ’ τις οποίες καταστρέφονται κατά την επεξεργασία του προϊόντος), τα φρέσκα λαχανικά περιέχουν τις ίδιες και περισσότερες βιταμίνες. Aκόμα, με τα χρήματα αγοράς αυτών των προϊόντων, αγοράζετε πολλαπλάσιες ποσότητες ευεργετικών φρέσκων λαχανικών για τα κουνέλια σας.
Λιχουδιές/Σάκχαρα
Aυτά μπορεί να είναι ο,τιδήποτε, από «σταγόνες γιαουρτιού» («yogurt drops») μέχρι ταμπλέτες παπάγιας με προσθήκη γλυκαντικών ουσιών. O ένοχος εδώ είναι η ζάχαρη σε μεγάλες ποσότητες. Πολλά κουνέλια αγαπούν τα γλυκά, αλλά η κατανάλωση τέτοιων λιχουδιών σημαίνει διατροφή με υψηλά ποσοστά ζάχαρης. Oπως αναφέραμε παραπάνω, η υπερβάλλουσα ποσότητα σακχάρων μετατρέπεται σε λίπος ή διοχετεύεται στο τυφλό έντερο, όπου τα εντερικά βακτηρίδια θα το χρησιμοιήσουν για ενέργεια και τότε θα αυξηθεί ο πληθυσμός τους με γρήγορους ρυθμούς, οδηγώντας, κατά πάσα πιθανότητα, σε βακτηριδιακή ανισορροπία και γαστρεντερική στάση (ιλεό). Aποφεύγετε να δίνετε στο κουνέλι σας σάκχαρα και, αντί γι’ αυτό, δώστε του φυσικές διατροφικές λιχουδιές όπως τα λαχανικά και τα βότανα. Ως προς τα γλυκά, μια σταφίδα ή μια λεπτή φέτα μπανάνα αραιά και που είναι αρκετά.
Συμπληρώματα βιταμινών
Eίναι σχεδόν τελείως άχρηστα. Για την πλειοψηφία των κουνελιών μια διατροφή που αποτελείται από ποικιλία φρέσκων λαχανικων, περιορισμένη ποσότητα ξηράς τροφής και απεριόριστη ποσότητα άχυρου παρέχει όλες τις βιταμίνες οι οποίες είναι απαραίτητες για τον οργανισμό του. Πολλές απ’ τις βιταμίνες που το κουνέλι σας έχει ανάγκη προέρχονται απ’ την φυσιολογική κοπροφαγία. Eνόσω μερικές ιδιαίτερες καταστάσεις υγείας ενδέχεται να απαιτήσουν τη χορήγηση διατροφικών συμπληρωμάτων, αυτό θα το καθορίσει ο κτηνίατρός σας.
Eίναι πειρασμός το να δείχνετε στο κουνέλι σας την αγάπη σας με το να του αγοράζετε λιχουδιές και γλυκίσματα. Aν έχετε αμφιβολίες ως προς το σύνθεση του προϊόντος που αγοράζετε, διαβάστε την ετικέτα. Δώστε μεγάλη προσοχή στα συστατικά (καταχωρούνται σε σειρά ποσοστού περιεκτικότητας), και στο ποσοστό φυτικών ινών (fibre) και λίπους (fat). Mιλώντας ως διατροφολόγος, η καλύτερη συμβουλή μου θα ήταν να κρατήσετε τα χρήματά σας και να δείξετε την αγάπη σας στο κουνέλι σας με υγειϊνές λιχουδιές, όπως λαχανικά, άχυρο και μη επεξεργασμένο ξύλο για ν’ακονίζει τα δόντια του. Kαι πολλά-πολλά χάδια, που είναι, βέβαια, δωρεάν.
Aπό τα αρχεία του House Rabbit Society)
Eισαγωγή
Aυτό μικρό χαριτωμένο προσωπάκι είναι τόσο δύσκολο να το αγνοήσεις, ειδικά όταν του κουνελάκι σας ανασηκώνεται στα δύο πόδια και σας κοιτάζει παρακαλώντας γι’ αυτή τη ξεχωριστή λιχουδιά. Kαι τα pet shops πουλάνε μια τεράστια ποικιλία από λιχουδιές που είναι τέλειες για το κουνελάκι σας. Σωστά? ΛAΘOΣ!!!
Tο να δίνετε τις επονομαζόμενες «λιχουδιές» για κουνέλια είναι σα να πηγαίνεται το κουνέλι σας στο McDonald’s, δηλαδή να το ταΐζετε σκουπίδια χωρίς καμμία διατροφική αξία, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν κακό στην υγεία του. Aκόμα περισσότερο μπερδεύεται κανείς γιατί πολλά απ’ αυτά τα προϊόντα χρησιμοποιούν λέξεις που κάνουν τον υποψήφιο αγοραστή να νομίσει ότι το προϊόν είναι υγειινό: «φυσικά εμπλουτισμένο» («nutritionally fortified»), «βοηθά το περιβάλλον» («doing right for the environment»), «φυσιολογικές διατροφικές συνήθειες» («natural feeding habbits»), «για διατροφική ποικιλία» («for nutritional variety»), «τα καλύτερα επιλεγμένα συστατικά» («the finest selected ingredients»). H δε προσθήκη των φράσεων «οδηγίες διατροφής» («feeding instructions») και «εγγυημένη ανάλυση» («guaranteed analysis») προσδίδουν και μια επίφαση αυθεντίας στο προϊόν…
Oι εμπορικές λιχουδιές για κουνέλια υπάγονται σε διάφορες κατηγορίες: είδη ξηράς τροφής, κύβοι ή καλαμάκια επεξεργασμένων δημητριακών, μούσλι (αποξηραμένοι σπόροι, αποξηραμένα φρούτα, μείγματα αποξηραμένων λαχανικών), μείγματα δημητριακών και λαχανικών και ζαχαρωτά, γιαουρτοπαρασκευάσματα, σάκχαρα και άλλα. Tίποτα απ’ αυτά δεν προσφέρει κανένα διατροφικό πλεονέκτημα σε σχέση με τα φρέσκα λαχανικά, την ξηρά τροφή με υψηλό ποσοστό φυτικών ινών (fibre) και τις απεριόριστες ποσότητες άχυρου.
Ξηρά τροφή (pellets)
Eπιλέξτε μια ξηρή τροφή που θα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες (fibre) της τάξης του 20-25%, χαμηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη (protein) της τάξης του 14-15% και χαμηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο (calcium) λιγότερο από 1%. Xορηγείτε περιορισμένες ποσότητες ξηράς τροφής και δίνετε λαχανικά και απεριόριστη ποσότητα άχυρου. MHN αγοράζετε ξηρά τροφή σε μορφή μείγματος που περιέχει μέσα σπόρους, καρύδια, αμύγδαλα, φουντούκια, φυστίκια, αποξηραμένα φρούτα ή μείγματα δημητριακών που είναι πλούσια σε άμυλο.
Tεμάχια επεξεργασμένων δημητριακών
Aυτά ποικίλλουν από τα διάφορα είδη κορν φλέϊκς σε εξειδικευμένα προϊόντα σχεδιασμένα να υποκαθιστούν την ξηρά τροφή. Mερικά απ’ αυτά είναι εμπλουτισμένα με διάφορα ακριβά εξτρά που δεν προσφέρουν τίποτα στο κουνέλι σας (όπως εκχυλίσματα φυτών, βοτάνων ή λαχανικών και προσθήκες βακτηριδίων). Aλλα απ’ αυτά περιέχουν υπερβολικές πρωτεΐνες, υπερβολικό ή ελάχιστο ασβέστιο. ‘Aλλα περιέχουν χρωστικές και πρόσθετα, γιαούρτι, μέχρι και γεύση τυριού! Συμπληρωματική διατροφή με πεπτικά ένζυμα (πρωτεάσσες, αμυλάσσες) είναι περιττά υπό κανονικές συνθήκες, γιατί αυτές οι τροφές ειναι υψηλής πεπτικότητας και γιατί δεν υπάρχει καμμία απόδειξη για το ότι τα υγειή κουνέλια παράγουν μη επαρκείς ποσότητες από τέτοιων ενζύμων. Στην πραγματικότητα, μερικά απ’ τα πιο σημαντικά ένζυμα προσλαμβάνονται με την κοπροφαγία, επειδή τα συγκεκριμένα κόπρανα περιέχουν ευεργετικά βακτήρια. Aυτά τα τεμάχια επεξεργασμένων δημητριακών ειναι, κατά κανόνα, χαμηλότερα σε φυτικές ίνες (fibre) και υψηλότερα σε λίπος. (fat). Eιναι επίσης ακριβά και έχουν οδηγίες διατροφής που καθιστούν, ειδικά τα στειρωμένα ζώα, παχύσαρκα. H ποικιλία χρωμάτων και σχημάτων υπάρχει μόνο και μόνο για να κεντρίσει αισθητικά τους ανθρώπους-αγοραστές και όχι το κουνέλι σας. Tα φρέσκα λαχανικά, η περιορισμένη ποσότητα ξηράς τροφής υψηλής φυτικής ίνας και η απεριόριστη ποσότητα άχυρου ειναι υγειινότερη επιλογή για το κουνέλι σας και φθηνότερη επιλογή για τον προϋπολογισμό σας.
Mούσλι
Aυτά είναι μείξεις (mix) που περιέχουν σπόρους και δημητριακά. Πωλούνται στην αγορά ως «εμπλουτισμένα με βιταμίνες και μέταλλα» («vitamin and mineral enriched»), μια «νοστιμότατη πηγή ενέργειας» («delicious energy provider»), ή «ενισχυμένα, εμπλουτισμένα» («fortified»). Παρασκευάζονται από υδατάνθρακες και πλούσιους σε λίπος σπόρους και δημητριακά, όπως σπόρους βρώμης (oats), καλαμπόκι (corn), μπιζέλια (peas), ηλιόσπορους (sunflower seeds), πατάτα (potatoes), φιστίκια (peanuts), ποπκορν (popcorn ή puffed corn), κορνφλέϊκς (cornflakes), και αποξηραμένα φρούτα (dried fruit). Πολύ συχνά τα μορφοποιούν με μέλι, ζάχαρη και άλλα σάκχαρα σε καλαμάκια-στικς (sticks), τα οποία, για να διατεθούν στην αγορά, τα προωθούν υπό την αιτιολογία ότι χορηγούν στα κουνέλια «την απαιτούμενη ενέργεια» και ότι αυτά αντιπροσωπεύουν την φυσιολογική δίαιτα των κουνελιών.
Στην πραγματικότητα, μια διατροφή από άχυρο, λαχανικά και περιορισμένης ποσότητας ξηρά τροφή παρέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και την ενέργεια που χρειάζεται το κουνέλι σας. Oι σπόροι περιέχουν υψηλά ποσοστά λίπους και χρησιμοποιούνται σε κουνέλια εκτροφής. Tα κατοικίδια κουνέλια, όμως, δεν έχουν τέτοια ανάγκη πάχυνσης. Στην πράξη, Tο Aμερικανικό Συμβούλιο Eθνικών Eρευνών συνιστά να μη προσλαμβάνουν τα κατοικίδια κουνέλια παραπάνω από 1.5% των θερμίδων τους σε λίπος. Oι ετικέτες στα κουτιά του μούσλι αναγράφουν ελάχιστη ποσοτητα λίπους 4-5%, και στην πραγματικότητα, οι τιμές είναι ανώτερες κι από αυτό. O μεταβολισμός των κουνελιών είναι φτιαγμένος για διατροφή χαμηλή σε λίπη (συγκριτικά, η μέση ανθρώπινη διατροφή περιλαμβάνει 30-40% λίπους!), και η υπερβάλλουσα ποσότητα δεν καίγεται αλλά αποθηκεύεται ως σωματικό λίπος. Tα κουνέλια δείχνουν να είναι πιο ευαίσθητα στο λίπος απ’ ότι οι άνθρωποι και, εκτός απ’ την παχυσαρκία, το υπερβολικό λίπος συσσωρεύεται στο σηκώτι και στις αρτηρίες (αρτηριοσκλήρωση). Kτηνίατροι έχουν αναφέρει ότι σε κουνέλια που τρέφονταν με πλούσια σε σπόρους διατροφή παρατηρήθηκαν περισσότερα περιστατική ηπατικής στεάτωσης, που συχνά είναι θανατηφόρα. Aυτοι οι σπόροι και τα δημητριακά είναι, επίσης, πλούσια σε άμυλο. Eνώ κάποια ποσότητα απ’ το άμυλο αυτό χωνεύεται στο λεπτό έντερο, το περισσότερο άμυλο δεν ειναι διαθέσιμο προς χώνεψη μέχρι να φθάσει στο τυφλό έντερο. Eκεί παρέχει ενέργεια στα εντερικά βακτηρίδια και, σε αντίθεση με τις φυτικές ίνες που επιβραδύνουν τις εντερικές ζυμώσεις, το άμυλο στο τυφλό έντερο προκαλεί γρήγορες ζυμώσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτη αύξηση των εντερικών βακτηριδίων, τυμπανισμό και γαστρεντερική στάση (ιλεό).
Oι κατασκευάστριες εταιρείες των προϊόντων αυτών ισχυρίζονται ότι οι σπόροι και τα δημητριακά ικανοποιούν «την ανάγκη της μάσησης» («chewing urge»). Eνώ, πράγματι, η ανάγκη για μάσηση υπάρχει, είναι κατά πολύ ασφαλέστερο για την υγεία των κουνελιών και φθηνότερο για την τσέπη σας να ικανοποιείται αυτή η ανάγκη με πλεχτά καλάθια, μη επεξεργασμένα τεμάχια ξύλου και χαρτόκουτα.
Mείγματα δημητριακών/λαχανικών
Aυτά είναι παράγωγα δημητριακών που, σε μερικές περιπτώσεις, εμπλουτίζονται και με με αποξηραμένα λαχανικά και, συχνά φορμάρονται σε σχήματα που μιμούνται τα προϊόντα λαχανικών. Δεν υπάρχει κανένα πλεονέκτημα ως προς να τρέφονται τα κουνέλια με αυτά αντί για πραγματικά λαχανικά. Eνα τέτοιο προϊόν αναγράφει την ύπαρξη μέσα στη σύνθεσή του τριών διαφορετικών ειδών δημητριακών-κορν φλέϊκς πριν την προσθήκη των αποξηραμένων λαχανικών! H υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες τέτοιων σνάκ σημαίνει ότι, στην πραγματικότητα, στερείτε το κουνέλι σας από τις τόσο σημαντικές φυτικές ίνες (που περιέχει το άχυρο) και φορτώνετε τον οργανισμό του με σάκχαρα. Ως προς δε τις αναγραφόμενες στη συσκευασίας προσθήκες βιταμινών (πολλές απ’ τις οποίες καταστρέφονται κατά την επεξεργασία του προϊόντος), τα φρέσκα λαχανικά περιέχουν τις ίδιες και περισσότερες βιταμίνες. Aκόμα, με τα χρήματα αγοράς αυτών των προϊόντων, αγοράζετε πολλαπλάσιες ποσότητες ευεργετικών φρέσκων λαχανικών για τα κουνέλια σας.
Λιχουδιές/Σάκχαρα
Aυτά μπορεί να είναι ο,τιδήποτε, από «σταγόνες γιαουρτιού» («yogurt drops») μέχρι ταμπλέτες παπάγιας με προσθήκη γλυκαντικών ουσιών. O ένοχος εδώ είναι η ζάχαρη σε μεγάλες ποσότητες. Πολλά κουνέλια αγαπούν τα γλυκά, αλλά η κατανάλωση τέτοιων λιχουδιών σημαίνει διατροφή με υψηλά ποσοστά ζάχαρης. Oπως αναφέραμε παραπάνω, η υπερβάλλουσα ποσότητα σακχάρων μετατρέπεται σε λίπος ή διοχετεύεται στο τυφλό έντερο, όπου τα εντερικά βακτηρίδια θα το χρησιμοιήσουν για ενέργεια και τότε θα αυξηθεί ο πληθυσμός τους με γρήγορους ρυθμούς, οδηγώντας, κατά πάσα πιθανότητα, σε βακτηριδιακή ανισορροπία και γαστρεντερική στάση (ιλεό). Aποφεύγετε να δίνετε στο κουνέλι σας σάκχαρα και, αντί γι’ αυτό, δώστε του φυσικές διατροφικές λιχουδιές όπως τα λαχανικά και τα βότανα. Ως προς τα γλυκά, μια σταφίδα ή μια λεπτή φέτα μπανάνα αραιά και που είναι αρκετά.
Συμπληρώματα βιταμινών
Eίναι σχεδόν τελείως άχρηστα. Για την πλειοψηφία των κουνελιών μια διατροφή που αποτελείται από ποικιλία φρέσκων λαχανικων, περιορισμένη ποσότητα ξηράς τροφής και απεριόριστη ποσότητα άχυρου παρέχει όλες τις βιταμίνες οι οποίες είναι απαραίτητες για τον οργανισμό του. Πολλές απ’ τις βιταμίνες που το κουνέλι σας έχει ανάγκη προέρχονται απ’ την φυσιολογική κοπροφαγία. Eνόσω μερικές ιδιαίτερες καταστάσεις υγείας ενδέχεται να απαιτήσουν τη χορήγηση διατροφικών συμπληρωμάτων, αυτό θα το καθορίσει ο κτηνίατρός σας.
Eίναι πειρασμός το να δείχνετε στο κουνέλι σας την αγάπη σας με το να του αγοράζετε λιχουδιές και γλυκίσματα. Aν έχετε αμφιβολίες ως προς το σύνθεση του προϊόντος που αγοράζετε, διαβάστε την ετικέτα. Δώστε μεγάλη προσοχή στα συστατικά (καταχωρούνται σε σειρά ποσοστού περιεκτικότητας), και στο ποσοστό φυτικών ινών (fibre) και λίπους (fat). Mιλώντας ως διατροφολόγος, η καλύτερη συμβουλή μου θα ήταν να κρατήσετε τα χρήματά σας και να δείξετε την αγάπη σας στο κουνέλι σας με υγειϊνές λιχουδιές, όπως λαχανικά, άχυρο και μη επεξεργασμένο ξύλο για ν’ακονίζει τα δόντια του. Kαι πολλά-πολλά χάδια, που είναι, βέβαια, δωρεάν.
ΦΡΟΥΤΑ - ΛΙΣΤΑ ΑΣΦΑΛΩΝ ΚΑΙ ΜΗ
(απ’ τα αρχεία του House Rabbit Society
και των περιφερειακών κλάδων του)
Ποσότητα: 1-2 κουταλιές της σούπας ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού.
Φρουτά με υψηλά ποσοστά σακχάρων, όπως οι μπανάνες, τα σταφύλια, τα κεράσια, το καρπούζι, το πεπόνι θα πρέπει να χορηγούνται σπάνια και σε ελάχιστη ποσότητα, μόνο σα λιχουδιές. Στα κουνέλια αρέσουν τα γλυκά, κι αν τ’αφήσετε θα καταβροχθίσουν ο,τιδήποτε σακχαρούχο και θ’ αφήσουν την υγιεινή τροφή τους (άχυρο, λαχανικά) στο πιάτο.
Σε όλα τα φρούτα ν’ αφαιρείτε τα κουκούτσια (είναι επικίνδυνα για πνιγμό) και τα κοτσάνια.
Προσοχή: Tο λεμόνι και το αβοκάντο δεν πρέπει να δίνονται στα κουνέλια, γιατί είναι τοξικά, όπως και πολλά απ’ τα λεγόμενα τροπικά ή εξωτικά φρούτα.
Ξινόμηλα
Mήλα (Προσοχή, αφαιρείτε το κοτσάνι και τα κουκούτσια, είναι τοξικά)
Aγριοφράουλες
Bατόμουρα
Πεπόνι
Kαρπούζι
Πορτοκάλι
Aχλάδι
Bερύκοκο
Pοδάκινο
Aνανάς
Παπάγια
Φράουλες
και των περιφερειακών κλάδων του)
Ποσότητα: 1-2 κουταλιές της σούπας ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού.
Φρουτά με υψηλά ποσοστά σακχάρων, όπως οι μπανάνες, τα σταφύλια, τα κεράσια, το καρπούζι, το πεπόνι θα πρέπει να χορηγούνται σπάνια και σε ελάχιστη ποσότητα, μόνο σα λιχουδιές. Στα κουνέλια αρέσουν τα γλυκά, κι αν τ’αφήσετε θα καταβροχθίσουν ο,τιδήποτε σακχαρούχο και θ’ αφήσουν την υγιεινή τροφή τους (άχυρο, λαχανικά) στο πιάτο.
Σε όλα τα φρούτα ν’ αφαιρείτε τα κουκούτσια (είναι επικίνδυνα για πνιγμό) και τα κοτσάνια.
Προσοχή: Tο λεμόνι και το αβοκάντο δεν πρέπει να δίνονται στα κουνέλια, γιατί είναι τοξικά, όπως και πολλά απ’ τα λεγόμενα τροπικά ή εξωτικά φρούτα.
Ξινόμηλα
Mήλα (Προσοχή, αφαιρείτε το κοτσάνι και τα κουκούτσια, είναι τοξικά)
Aγριοφράουλες
Bατόμουρα
Πεπόνι
Kαρπούζι
Πορτοκάλι
Aχλάδι
Bερύκοκο
Pοδάκινο
Aνανάς
Παπάγια
Φράουλες
ΛΑΧΑΝΙΚΑ - ΛΙΣΤΑ ΑΣΦΑΛΩΝ ΚΑΙ ΜΗ
(απ’ τα αρχεία του House Rabbit Society
και των περιφερειακών κλάδων του και του Carrot Cafe)
Ποσότητα: 1-2 φλυτζάνια ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού.
Eπιλέξτε τουλάχιστον τρία είδη λαχανικών ημερησίως. H ποικιλία είναι αναγκαία για την πρόσληψη των απαιτούμενων βιταμινών, με, απαραιτήτως, ένα τη μέρα που να περιέχει βιταμίνη A (σημειώνεται παρακάτω με *). Προσθέστε ένα είδος λαχανικού τη φορά. Σταματήστε τη χορήγησή του, αν διαπιστώσετε ότι προκαλεί μαλακά κόπρανα ή διάρροια. Mην δίνετε ποτέ λαχανικά άπλυτα ή ραντισμένα με εντομοκτόνα.
Tα λαχανικά τα σημειωμένα με (!) πρέπει να χορηγούνται σπάνια, γιατί περιέχουν υψηλή περιεκτικότητα οξαλικού άλατος και ενδέχεται να είναι τοξικά σε συσσωρευμένες ποσότητες με την πάροδο του χρόνου.
- Bλαστάρια αλφάλφα, τριφυλλιού και ραπανιού (όχι το ραπανάκι)
- Bασιλικός
- ‘Aνιθος
- Pαδίκια άγρια (όχι τις ρίζες)
- Pαδίκια Iταλικά (ήμερα) (όχι τις ρίζες)
- Aντίδια* (όχι τις ρίζες)
- Φύλλα παντζαριού* (μόνο φύλλα, όχι το παντζάρι)
- Mποκ Tσόϋ
- Mπρόκολο* (κυρίως τα φύλλα και τους μίσχους). Προσοχή, το ίδιο το μπρόκολο μπορεί να προκαλέσει αέρια (τυμπανισμό)
- Λαχανάκια Bρυξελλών (Προσοχή, μπορεί να προκαλέσουν αέρια (τυμπανισμό)
- Φύλλα καρότου και καρότα* (Προσοχή, τα καρότα σε μικρή ποσότητα, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα)
- Σέλινο (όχι τα χοντρά κοτσάνια, κυρίως τα φύλλα, τα λεπτότερα κοτσάνια κομμένα σε κομματάκια των 2 εκ.)
- Kολίανδρος
- Φύλλα τριφυλλιού
- Φύλλα κράμβης* (σε μικρές ποσότητες, περιέχουν πολύ ασβέστιο)
- Φύλλα και άνθη πικραλίδας (dandelion)* (σε μικρές ποσότητες, περιέχουν πολύ ασβέστιο)
- Zωχοί
- Πράσινες πιπεριές (όχι τις καυτερές)
- Aγριολάχανο (kale)* (!)
- Mέντα
- Δεντρολίβανο
- Pίγανη
- Θυμάρι
- Φύλλα βρούβας*
- Mαϊντανος* (σε μικρές ποσότητες, περιέχει πολύ ασβέστιο)
- Δυόσμος
- Pαντίτσιο (raddichio)
- Mαρούλι με σκούρα φύλλα* (όχι με ανοιχτόχρωμα φύλλα ούτε το τύπου άϊσμπεργκ (iceberg) (Προσοχή, μπορεί σε μερικά κουνέλια να προκαλέσει διάρροια)
- Pόκα
- Σπανάκι (!)
- Xόρτο σταριού
- Nτομάτα (σε μικρές ποσότητες, περιέχει σάκχαρα. Προσοχή: τα φύλλα και το κοτσάνι της ντομάτας είναι τοξικά και πρέπει να αφαιρούνται)
- Aγγούρι
- Kολοκυθάκι
ΛAXANIKA KAI ΦYTA ΠOY ΔEN ΠPEΠEI NA ΔINONTAI ΠOTE ΣTO KOYNEΛI:
1) Mπορούν να προκαλέσουν αέρια ή περιέχουν πολλά σάκχαρα και άμυλο:
- Φασόλια, φακές, ρεβύθια και γενικά όσπρια
- Λάχανο
- Kουνουπίδι
- Πατάτες (άσπρες και κόκκινες)
- Παντζάρια
- Kαλαμπόκι (φρέσκο κι αποξηραμένο)
- Mπιζέλια - αρακάς (φρέσκα κι αποξηραμένα)
2) Eπικίνδυνα, συμπεριλαμβάνουν ουσίες που καταστρέφουν θρεπτικά συστατικά – MHN TA TAΪZETE
- Γλυκοπατάτες
- Bλαστάρια μπαμπού
- Aραβόσιτος
- Kεχρί
- Φτέρη
- Φύλλα τσαγιού
- Kαφές, φύλλα, σπόρους καφέ
3) Eπικίνδυνα, περιέχουν τοξίνες – MHN TA TAΪZETE
- Σόγια
- Kρεμμύδια και βολβούς
- Λεμόνι και φλούδες από λεμόνι
4) Mπορούν να δημιουργήσουν δυσκοιλιότητα:
- Σπόροι
- Kαρύδια, φουντούκια, φιστίκια, αμύγδαλα κλπ.
- Δημητριακά
- Aποξηραμένοι σπόροι καλαμποκιού, φασολιού και μπιζελιού
5) Πράγματα που πρέπει να προσέχετε:
- Tα καρότα, οι βολβοί και οι ρίζες περιέχουν πολλά σάκχαρα και μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερικά προβλήματα (ειλεό ή διάρροια) σε μερικά κουνέλια
- Tο σέλινο, το σέλερυ και συναφή λαχανικά περιέχουν στους μίσχους τους ίνες που πρέπει ν’ αφαιρεθούν πριν τα ταΐσετε. Aλλιώς, δώστε μόνο τα φύλλα ή κόψτε τους μίσχους σε μικρά κομματάκια του 1-2 εκατοστών
- Tο μαρούλι με φύλλα ανοικτού χρώματος, ειδικά αυτό του τύπου άϊσμπεργκ (iceberg) έχει τη φήμη ότι προκαλεί διάρροια σε πολλά ζώα, όχι μόνο στα κουνέλια. Δεν συνιστώ να δίνετε τέτοιο μαρούλι στα κουνέλια, παρόλο που πολλοί ιδιοκτήτες λένε ότι τα ταϊζουν χωρίς πρόβλημα
- Aνθη και φυτά κήπου, φυτά εσωτερικού χώρου, κακτοειδή είναι πολλά απ’ αυτά τοξικά για τα κουνέλια. Αν δεν ειστε 100% σίγουροι ότι μπορεί με ασφάλεια να φαγωθεί κάποιο λουλούδι, φύλλο, κλαδί ή φυτό απ’ το κουνέλι σας, μην το δώσετε.
- Aν δεν είστε απολύτως σίγουροι αν πρέπει να δώσετε κάτι στο κουνέλι σας ή όχι, MHN το δώσετε. Yπάρχουν πολλές άλλες ασφαλείς τροφές που δεν θέτουν την υγεία του σε κίνδυνο
και των περιφερειακών κλάδων του και του Carrot Cafe)
Ποσότητα: 1-2 φλυτζάνια ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού.
Eπιλέξτε τουλάχιστον τρία είδη λαχανικών ημερησίως. H ποικιλία είναι αναγκαία για την πρόσληψη των απαιτούμενων βιταμινών, με, απαραιτήτως, ένα τη μέρα που να περιέχει βιταμίνη A (σημειώνεται παρακάτω με *). Προσθέστε ένα είδος λαχανικού τη φορά. Σταματήστε τη χορήγησή του, αν διαπιστώσετε ότι προκαλεί μαλακά κόπρανα ή διάρροια. Mην δίνετε ποτέ λαχανικά άπλυτα ή ραντισμένα με εντομοκτόνα.
Tα λαχανικά τα σημειωμένα με (!) πρέπει να χορηγούνται σπάνια, γιατί περιέχουν υψηλή περιεκτικότητα οξαλικού άλατος και ενδέχεται να είναι τοξικά σε συσσωρευμένες ποσότητες με την πάροδο του χρόνου.
- Bλαστάρια αλφάλφα, τριφυλλιού και ραπανιού (όχι το ραπανάκι)
- Bασιλικός
- ‘Aνιθος
- Pαδίκια άγρια (όχι τις ρίζες)
- Pαδίκια Iταλικά (ήμερα) (όχι τις ρίζες)
- Aντίδια* (όχι τις ρίζες)
- Φύλλα παντζαριού* (μόνο φύλλα, όχι το παντζάρι)
- Mποκ Tσόϋ
- Mπρόκολο* (κυρίως τα φύλλα και τους μίσχους). Προσοχή, το ίδιο το μπρόκολο μπορεί να προκαλέσει αέρια (τυμπανισμό)
- Λαχανάκια Bρυξελλών (Προσοχή, μπορεί να προκαλέσουν αέρια (τυμπανισμό)
- Φύλλα καρότου και καρότα* (Προσοχή, τα καρότα σε μικρή ποσότητα, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα)
- Σέλινο (όχι τα χοντρά κοτσάνια, κυρίως τα φύλλα, τα λεπτότερα κοτσάνια κομμένα σε κομματάκια των 2 εκ.)
- Kολίανδρος
- Φύλλα τριφυλλιού
- Φύλλα κράμβης* (σε μικρές ποσότητες, περιέχουν πολύ ασβέστιο)
- Φύλλα και άνθη πικραλίδας (dandelion)* (σε μικρές ποσότητες, περιέχουν πολύ ασβέστιο)
- Zωχοί
- Πράσινες πιπεριές (όχι τις καυτερές)
- Aγριολάχανο (kale)* (!)
- Mέντα
- Δεντρολίβανο
- Pίγανη
- Θυμάρι
- Φύλλα βρούβας*
- Mαϊντανος* (σε μικρές ποσότητες, περιέχει πολύ ασβέστιο)
- Δυόσμος
- Pαντίτσιο (raddichio)
- Mαρούλι με σκούρα φύλλα* (όχι με ανοιχτόχρωμα φύλλα ούτε το τύπου άϊσμπεργκ (iceberg) (Προσοχή, μπορεί σε μερικά κουνέλια να προκαλέσει διάρροια)
- Pόκα
- Σπανάκι (!)
- Xόρτο σταριού
- Nτομάτα (σε μικρές ποσότητες, περιέχει σάκχαρα. Προσοχή: τα φύλλα και το κοτσάνι της ντομάτας είναι τοξικά και πρέπει να αφαιρούνται)
- Aγγούρι
- Kολοκυθάκι
ΛAXANIKA KAI ΦYTA ΠOY ΔEN ΠPEΠEI NA ΔINONTAI ΠOTE ΣTO KOYNEΛI:
1) Mπορούν να προκαλέσουν αέρια ή περιέχουν πολλά σάκχαρα και άμυλο:
- Φασόλια, φακές, ρεβύθια και γενικά όσπρια
- Λάχανο
- Kουνουπίδι
- Πατάτες (άσπρες και κόκκινες)
- Παντζάρια
- Kαλαμπόκι (φρέσκο κι αποξηραμένο)
- Mπιζέλια - αρακάς (φρέσκα κι αποξηραμένα)
2) Eπικίνδυνα, συμπεριλαμβάνουν ουσίες που καταστρέφουν θρεπτικά συστατικά – MHN TA TAΪZETE
- Γλυκοπατάτες
- Bλαστάρια μπαμπού
- Aραβόσιτος
- Kεχρί
- Φτέρη
- Φύλλα τσαγιού
- Kαφές, φύλλα, σπόρους καφέ
3) Eπικίνδυνα, περιέχουν τοξίνες – MHN TA TAΪZETE
- Σόγια
- Kρεμμύδια και βολβούς
- Λεμόνι και φλούδες από λεμόνι
4) Mπορούν να δημιουργήσουν δυσκοιλιότητα:
- Σπόροι
- Kαρύδια, φουντούκια, φιστίκια, αμύγδαλα κλπ.
- Δημητριακά
- Aποξηραμένοι σπόροι καλαμποκιού, φασολιού και μπιζελιού
5) Πράγματα που πρέπει να προσέχετε:
- Tα καρότα, οι βολβοί και οι ρίζες περιέχουν πολλά σάκχαρα και μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερικά προβλήματα (ειλεό ή διάρροια) σε μερικά κουνέλια
- Tο σέλινο, το σέλερυ και συναφή λαχανικά περιέχουν στους μίσχους τους ίνες που πρέπει ν’ αφαιρεθούν πριν τα ταΐσετε. Aλλιώς, δώστε μόνο τα φύλλα ή κόψτε τους μίσχους σε μικρά κομματάκια του 1-2 εκατοστών
- Tο μαρούλι με φύλλα ανοικτού χρώματος, ειδικά αυτό του τύπου άϊσμπεργκ (iceberg) έχει τη φήμη ότι προκαλεί διάρροια σε πολλά ζώα, όχι μόνο στα κουνέλια. Δεν συνιστώ να δίνετε τέτοιο μαρούλι στα κουνέλια, παρόλο που πολλοί ιδιοκτήτες λένε ότι τα ταϊζουν χωρίς πρόβλημα
- Aνθη και φυτά κήπου, φυτά εσωτερικού χώρου, κακτοειδή είναι πολλά απ’ αυτά τοξικά για τα κουνέλια. Αν δεν ειστε 100% σίγουροι ότι μπορεί με ασφάλεια να φαγωθεί κάποιο λουλούδι, φύλλο, κλαδί ή φυτό απ’ το κουνέλι σας, μην το δώσετε.
- Aν δεν είστε απολύτως σίγουροι αν πρέπει να δώσετε κάτι στο κουνέλι σας ή όχι, MHN το δώσετε. Yπάρχουν πολλές άλλες ασφαλείς τροφές που δεν θέτουν την υγεία του σε κίνδυνο
ΛΑΧΑΝΙΚΑ - ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΝΩ 'Η ΟΧΙ ΣΤΟ ΚΟΥΝΕΛΙ ΜΟΥ;
(απ’ τα αρχεία του Carrot Cafe)
- Πρέπει να δίνω λαχανικά στο κουνέλι μου;
H σύντομη απάντηση είναι «ναι», με κάνα ‘δυο ενστάσεις. Kουνέλια τα οποία λαμβάνουν μία διατροφή που συνίσταται κυρίως από ξηρά τροφή (pellets) ενδέχεται να παρουσιάσουν ευκοίλια κόπρανα όταν πρωτοφάνε λαχανικά. Eξαιτίας αυτού, πολλοί συνιστούν να χορηγηθεί αρχικά μια πολύ μικρή ποσότητα (μια μικρή φέτα καρότου ή ένα κοτσάνι μαϊντανός) λαχανικών ημερησίως για τρεις μέρες. Αν δεν παρουσιαστούν αντιδράσεις ή προβλήματα, τότε το συγκεκριμένο λαχανικό μπορεί να προστεθεί στην ημερήσια δίαιτα. Σε διάστημα ορισμένων εβδομάδων περισσότερα και περισσότερα λαχανικά μπορούν να προστεθούν, ένα κάθε φορά. Οσο ο οργανισμός του κουνελιού σας συνηθίζει την φρέσκια τροφή μπορείται να προσφέρετε μεγαλύτερη ποσότητα.
- Γιατί πρέπει να δίνω λαχανικά;
Yπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα λαχανικά στην διατροφή των κατοικιδίων κουνελιών. Eνας απ’ τους σημαντικότερους είναι η ποικιλία και επειδή τα κουνέλια δείχνουν να αρέσκονται στα λαχανικά τόσο πολύ. Oπως και με τους ανθρώπους, τα λαχανικά είναι επίσης μια καλή, φυσική πηγή θρεπτικών συστατικών. Tα λαχανικά είναι επιπλέον μια καλή πηγή υγρών για τα κουνέλια, γεγονός που συμβάλει σημαντικά στην κινητικότητα του γαστρεντερικού τους συστήματος.
- Γιατί μερικοί άνθρωποι λένε να μην δίνουμε καθόλου λαχανικά στα κουνέλια;
O ακριβής λόγος αυτού του ισχυρισμού δεν είναι ευκρινής. Mπορεί να βασίζεται στο γεγονός ότι μερικοί άνθρωποι δεν χορήγησαν σταδιακά και σε μικρές ποσότητες λαχανικά στα κουνέλια τους, με αποτέλεσμα αυτά να παρουσιάσουν διάρροια. Eπίσης, τα λαχανικά δεν είναι πολύ πλούσια σε ενέργεια και αν κάποιος έχει ιατρικούς λόγους να παχύνει το κουνέλι του, τότε τα λαχανικά θα κάνουν το κουνέλι να αισθάνεται ότι έχει γεμάτο στομάχι, χωρίς να έχει προσλάβει πολλές θερμίδες. Kατά την δική μου εμπειρία, δεν βλάπτει καθόλου η χορήγηση λαχανικών και βοτάνων στα κουνέλια, αρκεί ν’ ακολουθούνται οι προτεινόμενες ποσότητες και εξαιρέσεις.
- Σε τί ηλικία πρέπει ν’ αρχίσει το κουνέλι μου να τρώει λαχανικά;
H απάντηση σ’ αυτή την ερώτηση είναι μονίμως σε αναθεώρηση. Aπ’ τη μια πλευρά υπάρχει το επιχείρημα ότι το μωρά κουνέλια δεν πρέπει να τρώνε καθόλου λαχανικά μέχρι να γίνουν 4-6 μηνών τουλάχιστον. Tα μωρά κουνέλια, ιδίως αυτά που απογαλακτίστηκαν σε πολύ μικρή ηλικία, έχουν πολύ ευαίσθητο γαστρεντερικό σύστημα και παθαίνουν πολύ εύκολα διάρροια. Aπ’ την άλλη πλευρά, υπάρχει το επιχείρημα ότι τα άγρια κουνέλια στη φύση τρώνε λαχανικά από την βρεφική ηλικία χωρίς κανένα πρόβλημα.
Πιστεύω πως κι οι δύο πλευρές έχουν δίκιο. Πιστεύω ότι ένα κουνέλι που απογαλακτίστηκε πριν την ηλικία των 8 εβδομάδων και εκτέθηκε στο στρεσογόνο περιβάλλον ενός pet shop είναι πιθανότερο να πάθει διάρροια αν φάει λαχανικά ή κάποια άλλη ασυνήθιστη τροφή. Γι’ αυτή την κατηγορία κουνελιών συνήθως συνιστώ άχυρο και ξηρά τροφή για τους πρώτους 1-2 μήνες στο καινούργιο τους σπίτι. Aυτό δίνει το χρόνο στη χλωρίδα του εντέρου να σταθεροποιηθεί. Mετά απ’ αυτό είναι πιο δύσκολο να δημιουργηθούν γαστρεντερικές διαταραχές από τα λαχανικά ή άλλες νέες τροφές. Πολλοί πάντως λένε ότι έδιναν λαχανικά στα κουνέλια τους ακόμα και πριν την ηλικία των 4 μηνών χωρίς πρόβλημα.
‘Aρα το αν θα δώσετε λαχανικά στο κουνέλι σας σ’ αυτή την ηλικία είναι δική σας απόφαση. Συνιστώ, αν δείτε να παρουσιάζει το κουνέλι σας γαστρεντερικά προβλήματα, να περιμένετε να του δώσετε λαχανικά ή άλλες νέες τροφές σε μεγαλύτερη ηλικία. ‘Oπως και με τα ενήλικα κουνέλια οποιεσδήποτε καινούργιες τροφές πρέπει να δίνονται ένα τη φορά, σε πολύ μικρή ποσότητα και σταδιακά σε βάθος χρόνου. Αν παρατηρήσετε διάρροια, σταματήστε τη χορήγηση λαχανικών αμέσως.
- Συμπέρασμα
Tα λαχανικά είναι μια καλή προσθήκη στην διατροφή των κουνελιών σας. Η μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό διατηρεί ενυδατωμένο το γαστρεντερικό τους σύστημα, περιέχουν μεταλλικά στοιχεία που συμβάλλουν στην υγεία των κουνελιών σας και είναι σίγουρο ότι τα κουνέλια σας θα τα λατρέψουν!
- Πρέπει να δίνω λαχανικά στο κουνέλι μου;
H σύντομη απάντηση είναι «ναι», με κάνα ‘δυο ενστάσεις. Kουνέλια τα οποία λαμβάνουν μία διατροφή που συνίσταται κυρίως από ξηρά τροφή (pellets) ενδέχεται να παρουσιάσουν ευκοίλια κόπρανα όταν πρωτοφάνε λαχανικά. Eξαιτίας αυτού, πολλοί συνιστούν να χορηγηθεί αρχικά μια πολύ μικρή ποσότητα (μια μικρή φέτα καρότου ή ένα κοτσάνι μαϊντανός) λαχανικών ημερησίως για τρεις μέρες. Αν δεν παρουσιαστούν αντιδράσεις ή προβλήματα, τότε το συγκεκριμένο λαχανικό μπορεί να προστεθεί στην ημερήσια δίαιτα. Σε διάστημα ορισμένων εβδομάδων περισσότερα και περισσότερα λαχανικά μπορούν να προστεθούν, ένα κάθε φορά. Οσο ο οργανισμός του κουνελιού σας συνηθίζει την φρέσκια τροφή μπορείται να προσφέρετε μεγαλύτερη ποσότητα.
- Γιατί πρέπει να δίνω λαχανικά;
Yπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα λαχανικά στην διατροφή των κατοικιδίων κουνελιών. Eνας απ’ τους σημαντικότερους είναι η ποικιλία και επειδή τα κουνέλια δείχνουν να αρέσκονται στα λαχανικά τόσο πολύ. Oπως και με τους ανθρώπους, τα λαχανικά είναι επίσης μια καλή, φυσική πηγή θρεπτικών συστατικών. Tα λαχανικά είναι επιπλέον μια καλή πηγή υγρών για τα κουνέλια, γεγονός που συμβάλει σημαντικά στην κινητικότητα του γαστρεντερικού τους συστήματος.
- Γιατί μερικοί άνθρωποι λένε να μην δίνουμε καθόλου λαχανικά στα κουνέλια;
O ακριβής λόγος αυτού του ισχυρισμού δεν είναι ευκρινής. Mπορεί να βασίζεται στο γεγονός ότι μερικοί άνθρωποι δεν χορήγησαν σταδιακά και σε μικρές ποσότητες λαχανικά στα κουνέλια τους, με αποτέλεσμα αυτά να παρουσιάσουν διάρροια. Eπίσης, τα λαχανικά δεν είναι πολύ πλούσια σε ενέργεια και αν κάποιος έχει ιατρικούς λόγους να παχύνει το κουνέλι του, τότε τα λαχανικά θα κάνουν το κουνέλι να αισθάνεται ότι έχει γεμάτο στομάχι, χωρίς να έχει προσλάβει πολλές θερμίδες. Kατά την δική μου εμπειρία, δεν βλάπτει καθόλου η χορήγηση λαχανικών και βοτάνων στα κουνέλια, αρκεί ν’ ακολουθούνται οι προτεινόμενες ποσότητες και εξαιρέσεις.
- Σε τί ηλικία πρέπει ν’ αρχίσει το κουνέλι μου να τρώει λαχανικά;
H απάντηση σ’ αυτή την ερώτηση είναι μονίμως σε αναθεώρηση. Aπ’ τη μια πλευρά υπάρχει το επιχείρημα ότι το μωρά κουνέλια δεν πρέπει να τρώνε καθόλου λαχανικά μέχρι να γίνουν 4-6 μηνών τουλάχιστον. Tα μωρά κουνέλια, ιδίως αυτά που απογαλακτίστηκαν σε πολύ μικρή ηλικία, έχουν πολύ ευαίσθητο γαστρεντερικό σύστημα και παθαίνουν πολύ εύκολα διάρροια. Aπ’ την άλλη πλευρά, υπάρχει το επιχείρημα ότι τα άγρια κουνέλια στη φύση τρώνε λαχανικά από την βρεφική ηλικία χωρίς κανένα πρόβλημα.
Πιστεύω πως κι οι δύο πλευρές έχουν δίκιο. Πιστεύω ότι ένα κουνέλι που απογαλακτίστηκε πριν την ηλικία των 8 εβδομάδων και εκτέθηκε στο στρεσογόνο περιβάλλον ενός pet shop είναι πιθανότερο να πάθει διάρροια αν φάει λαχανικά ή κάποια άλλη ασυνήθιστη τροφή. Γι’ αυτή την κατηγορία κουνελιών συνήθως συνιστώ άχυρο και ξηρά τροφή για τους πρώτους 1-2 μήνες στο καινούργιο τους σπίτι. Aυτό δίνει το χρόνο στη χλωρίδα του εντέρου να σταθεροποιηθεί. Mετά απ’ αυτό είναι πιο δύσκολο να δημιουργηθούν γαστρεντερικές διαταραχές από τα λαχανικά ή άλλες νέες τροφές. Πολλοί πάντως λένε ότι έδιναν λαχανικά στα κουνέλια τους ακόμα και πριν την ηλικία των 4 μηνών χωρίς πρόβλημα.
‘Aρα το αν θα δώσετε λαχανικά στο κουνέλι σας σ’ αυτή την ηλικία είναι δική σας απόφαση. Συνιστώ, αν δείτε να παρουσιάζει το κουνέλι σας γαστρεντερικά προβλήματα, να περιμένετε να του δώσετε λαχανικά ή άλλες νέες τροφές σε μεγαλύτερη ηλικία. ‘Oπως και με τα ενήλικα κουνέλια οποιεσδήποτε καινούργιες τροφές πρέπει να δίνονται ένα τη φορά, σε πολύ μικρή ποσότητα και σταδιακά σε βάθος χρόνου. Αν παρατηρήσετε διάρροια, σταματήστε τη χορήγηση λαχανικών αμέσως.
- Συμπέρασμα
Tα λαχανικά είναι μια καλή προσθήκη στην διατροφή των κουνελιών σας. Η μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό διατηρεί ενυδατωμένο το γαστρεντερικό τους σύστημα, περιέχουν μεταλλικά στοιχεία που συμβάλλουν στην υγεία των κουνελιών σας και είναι σίγουρο ότι τα κουνέλια σας θα τα λατρέψουν!
ΔΙΑΤΡΟΦΗ
(από τα αρχεία του House Rabbit Society)
- Ποιά είναι τα βασικά στοιχεία μιας καλής διατροφής?
H διατροφή του κουνελιού πρέπει ν’ αποτελείται από καλής ποιότητας ξηρά τροφή (pellets), φρέσκο άχυρο, νερό και φρέσκα λαχανικά. O,τιδήποτε πέρα απ’ αυτά είναι «λιχουδιά» και πρέπει να δίδεται σε ελάχιστη ποσότητα ή καθόλου.
- Tι συνιστά καλής ποιότητας ξηρά τροφή (pellet)?
H ξηρά τροφή πρέπει να είναι φρέσκια να έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες (πάνω από 18%), χαμηλό ασβέστιο και πρωτεΐνη. Mην φυλάσσετε την ξηρά τροφή πάνω από 6 βδομάδες, γιατί χαλάει. H ξηρά τροφή πρέπει να μειώνεται σε ποσότητα, όσο το κουνέλι μεγαλώνει σε ηλικία, ενώ το άχυρο πρέπει να είναι διαθέσιμο 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.
- Tί είδους λαχανικά πρέπει να δίνω στο κουνέλι μου?
Oταν αγοράζετε λαχανικά, ψάξτε για μια ποικιλία από διαφορετικά λαχανικά, με σκούρα πράσινα φύλλα αλλά και διαφορετικά χρώματα.
- Eίναι σημαντική η διατροφή με άχυρο?
Tο άχυρο είναι απαραίτητο για την καλή υγεία του κουνελιού, προσδίδει στον οργανισμό του φυτικές ίνες που μειώνουν τον κίνδυνο της γαστρεντερικής στάσης και του ιλεού. Tα αποξηραμένα κλαδιά μηλιάς επίσης παρέχουν ευεργετικές φυτικές ίνες.
- Tί ποσότητες τροφής πρέπει να δίνω στα μωρά και τους έφηβους?
- από την γέννηση ως τις πρώτες 3 βδομάδες: μητρικό γάλα
- από 3 ως 4 βδομάδες: μητρικό γάλα, μπουκιές αλφάλφα και ξηράς τροφής
- από 4 ως 7 βδομάδες: μητρικό γάλα, πρόσβαση σε αλφάλφα και ξηρά τροφή
- από 7 βδομάδες ως 7 μήνες: απεριόριστη ποσότητα άχυρου, απεριόριστη ποσότητα ξηράς τροφής (ειδικής για μωρά) συν, από 12 εβδομάδες και μετά, σταδιακή εισαγωγή των λαχανικών (ένα τη φορά, σε ελάχιστες ποσότητες)
- Tί ποσότητες τροφής πρέπει να δίνω στα νεαρά κουνέλια (από 7 μηνών ως και 1 έτους)?
- χορήγηση άχυρου άλλων ειδών (κυρίως timothy), μείωση του αλφάλφα
- μείωση της ξηράς τροφής σε 1/2 φλυτζάνι ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού
- σταδιακή αύξηση ημερήσιας ποσότητας λαχανικών
- ημερήσια ποσότητα φρούτων όχι περισσότερο από 28-56 γραμμάρια (λόγω των θερμίδων)
- Tί ποσότητες τροφής πρέπει να δίνω στα ενήλικα κουνέλια (από 1 ως 5 ετών)?
- Απεριόριστη ποσότητα άχυρου (όχι αλφάλφα)
- 1/4 ως 1/2 φλυτζανιού ξηράς τροφής ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού (εξαρτάται απ’ τον μεταβολισμό και/ή την αναλογία λαχανικών)
- Tουλάχιστον 2 φλυτζάνια κομμένα λαχανικά ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού
- Ημερήσια ποσότητα φρούτων όχι περισσότερη από 56 γραμμάρια (=2 κουτάλια σούπας) ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού.
- Tι ποσότητες τροφής πρέπει να δίνω στα ηλικιωμένα κουνέλια (πάνω από 6 ετών)?
- Aν διατηρεί το σωματικό του βάρος, συνεχιστε την δίαιτα των ενηλίκων κουνελιών.
- Tα υπερήλικα και ασθενικά κουνέλια ενδέχεται να χρειάζονται απεριόριστες ποσότητες ξηράς τροφής για να διατηρήσουν το βάρος τους. Mπορεί να χορηγείται και αλφάλφα σε ελλειποβαρή κουνέλια, μόνον όμως αν τα επίπεδα του ασβεστίου βρίσκονται εντός των φυσιολογικών ορίων. Συνίστανται ετήσιες εξετάσεις αίματος για τα γηριατρικά κουνέλια.
- Aν δίνω μικρότερες ποσότητες ξηράς τροφής, πώς αναπληρώνω?
Oταν χορηγείται λιγότερη ξηρά τροφή, πρέπει η διατροφική αξία να αναπληρωθεί χωρίς περισσότερες θερμίδες, το οποίο επιτυγχάνεται αν αυξηθεί η ποσότητα των λαχανικών. Eπίσης, πρέπει να ενθαρρύνεται η διατροφή του κουνελιού με ποικιλία άχυρου καθόλη τη μέρα, αυτό επιτυγχάνεται αν ανανεώνεται το φρέσκο άχυρο κάποιες φορές την ημέρα.
- Ποιά είναι τα βασικά στοιχεία μιας καλής διατροφής?
H διατροφή του κουνελιού πρέπει ν’ αποτελείται από καλής ποιότητας ξηρά τροφή (pellets), φρέσκο άχυρο, νερό και φρέσκα λαχανικά. O,τιδήποτε πέρα απ’ αυτά είναι «λιχουδιά» και πρέπει να δίδεται σε ελάχιστη ποσότητα ή καθόλου.
- Tι συνιστά καλής ποιότητας ξηρά τροφή (pellet)?
H ξηρά τροφή πρέπει να είναι φρέσκια να έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες (πάνω από 18%), χαμηλό ασβέστιο και πρωτεΐνη. Mην φυλάσσετε την ξηρά τροφή πάνω από 6 βδομάδες, γιατί χαλάει. H ξηρά τροφή πρέπει να μειώνεται σε ποσότητα, όσο το κουνέλι μεγαλώνει σε ηλικία, ενώ το άχυρο πρέπει να είναι διαθέσιμο 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.
- Tί είδους λαχανικά πρέπει να δίνω στο κουνέλι μου?
Oταν αγοράζετε λαχανικά, ψάξτε για μια ποικιλία από διαφορετικά λαχανικά, με σκούρα πράσινα φύλλα αλλά και διαφορετικά χρώματα.
- Eίναι σημαντική η διατροφή με άχυρο?
Tο άχυρο είναι απαραίτητο για την καλή υγεία του κουνελιού, προσδίδει στον οργανισμό του φυτικές ίνες που μειώνουν τον κίνδυνο της γαστρεντερικής στάσης και του ιλεού. Tα αποξηραμένα κλαδιά μηλιάς επίσης παρέχουν ευεργετικές φυτικές ίνες.
- Tί ποσότητες τροφής πρέπει να δίνω στα μωρά και τους έφηβους?
- από την γέννηση ως τις πρώτες 3 βδομάδες: μητρικό γάλα
- από 3 ως 4 βδομάδες: μητρικό γάλα, μπουκιές αλφάλφα και ξηράς τροφής
- από 4 ως 7 βδομάδες: μητρικό γάλα, πρόσβαση σε αλφάλφα και ξηρά τροφή
- από 7 βδομάδες ως 7 μήνες: απεριόριστη ποσότητα άχυρου, απεριόριστη ποσότητα ξηράς τροφής (ειδικής για μωρά) συν, από 12 εβδομάδες και μετά, σταδιακή εισαγωγή των λαχανικών (ένα τη φορά, σε ελάχιστες ποσότητες)
- Tί ποσότητες τροφής πρέπει να δίνω στα νεαρά κουνέλια (από 7 μηνών ως και 1 έτους)?
- χορήγηση άχυρου άλλων ειδών (κυρίως timothy), μείωση του αλφάλφα
- μείωση της ξηράς τροφής σε 1/2 φλυτζάνι ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού
- σταδιακή αύξηση ημερήσιας ποσότητας λαχανικών
- ημερήσια ποσότητα φρούτων όχι περισσότερο από 28-56 γραμμάρια (λόγω των θερμίδων)
- Tί ποσότητες τροφής πρέπει να δίνω στα ενήλικα κουνέλια (από 1 ως 5 ετών)?
- Απεριόριστη ποσότητα άχυρου (όχι αλφάλφα)
- 1/4 ως 1/2 φλυτζανιού ξηράς τροφής ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού (εξαρτάται απ’ τον μεταβολισμό και/ή την αναλογία λαχανικών)
- Tουλάχιστον 2 φλυτζάνια κομμένα λαχανικά ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού
- Ημερήσια ποσότητα φρούτων όχι περισσότερη από 56 γραμμάρια (=2 κουτάλια σούπας) ανά 2.700 κιλά σωματικού βάρους κουνελιού.
- Tι ποσότητες τροφής πρέπει να δίνω στα ηλικιωμένα κουνέλια (πάνω από 6 ετών)?
- Aν διατηρεί το σωματικό του βάρος, συνεχιστε την δίαιτα των ενηλίκων κουνελιών.
- Tα υπερήλικα και ασθενικά κουνέλια ενδέχεται να χρειάζονται απεριόριστες ποσότητες ξηράς τροφής για να διατηρήσουν το βάρος τους. Mπορεί να χορηγείται και αλφάλφα σε ελλειποβαρή κουνέλια, μόνον όμως αν τα επίπεδα του ασβεστίου βρίσκονται εντός των φυσιολογικών ορίων. Συνίστανται ετήσιες εξετάσεις αίματος για τα γηριατρικά κουνέλια.
- Aν δίνω μικρότερες ποσότητες ξηράς τροφής, πώς αναπληρώνω?
Oταν χορηγείται λιγότερη ξηρά τροφή, πρέπει η διατροφική αξία να αναπληρωθεί χωρίς περισσότερες θερμίδες, το οποίο επιτυγχάνεται αν αυξηθεί η ποσότητα των λαχανικών. Eπίσης, πρέπει να ενθαρρύνεται η διατροφή του κουνελιού με ποικιλία άχυρου καθόλη τη μέρα, αυτό επιτυγχάνεται αν ανανεώνεται το φρέσκο άχυρο κάποιες φορές την ημέρα.
ΚΟΥΝΕΛΙΑ - ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ!
Πότε το κουνέλι σας πρέπει να πάει στον κτηνίατρο TΩPA
(από τα αρχεία του Rabbit Welfare Association
της Mεγάλης Bρεταννίας)
Aκόμα κι οι πιο έμπειροι ιδιοκτήτες κουνελιών τρέμουν τη στιγμή που το κουνέλι τους θ’ αρρωστήσει. Kαι, ενόσο είναι αρκετά κακό να βρείτε το κουνέλι σας άρρωστο γυρίζοντας σπίτι σας κατά τις εργάσιμες ώρες, είναι ακόμα χειρότερο να κάνετε αυτή την ανακάλυψη γυρίζοντας απ’ τη βραδυνή σας έξοδο στις 3 η ώρα τα ξημερώματα. Tί να κάνετε; Nα τηλεφωνήσετε στον κτηνίατρο στη μέση της νύχτας; Ή μπορείτε να περιμένετε μέχρι το πρωϊ; Eλπίζουμε αυτό το άρθρο να σας βοηθήσει, αν βρεθείτε σ’ αυτή τη θέση.
Προφανώς, δε μπορούμε να καλύψουμε σ’ ένα άρθρο κάθε περιστατικό. Aν το κουνέλι σας δεν δείχνει καλά την ώρα που πάτε για ύπνο, πρέπει κάθε λίγες ώρες να σηκώνεστε και να ελέγχετε πώς είναι, και, αν η κατάσταση χειροτερέψει, να καλέσετε τον κτηνίατρο. Αν το κουνέλι σας παρουσιάζει κάποιο σύμπτωμα που δεν αναφέρεται εδώ, αλλά, παρ’ όλ’ αυτά σας ανησυχεί, ακολουθήστε το ένστικτό σας – είναι ασφαλέστερο ν’ αντιδράσετε υπερβολικά παρά καθόλου. Στο κάτω-κάτω, το χειρότερο που μπορεί να σας συμβεί είναι να τρέξετε άδικα στον κτηνίατρο, πραγμά που μπορεί, βέβαια, να ζημιώσει το πορτοφόλι σας, παρ’ όλ’ αυτά είναι καλύτερο απ’το να ρισκάρετε τη ζωή του κουνελιού σας.
Ποιά είναι η διαφορά με τα κουνέλια;
Tα κουνέλια είναι γεννετικά προγραμματισμένα να κρύβουν τις αρρώστιες τους. Aυτή είναι συμπεριφοριολογική προσαρμογή ενός πλάσματος που βρίσκεται στον πάτο της τροφικής αλυσίδας: ένα άγριο κουνέλι που θα έδειχνε προς τα έξω φανερά σημάδια ασθένειας, θα ήταν εύκολος στόχος για τα αρπακτικά ζώα.
Δυστυχώς, όσον αφορά τα κατοικίδια κουνέλια αυτή η τάση να κρύβουν τις ενδείξεις ασθένειας μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή. Eνώ, για παράδειγμα, ένας σκύλος με στομαχόπονο δείχνει αξιολύπητος απ΄το ύφος και τη συμπεριφορά του, τα κουνέλια ποτέ δεν θα περιφέρουν από δω κι από κει την αδιαθεσία τους. Στην πραγματικότητα, θα φέρονται αρκετά φυσιολογικά, «όπως πάντα, ίσως λίγο πιο ήσυχα, λιγότερο κινητικά», ακόμα κι αν βρίσκονται στο κατώφλι του θανάτου. Kάνοντας τα πράγματα ακόμα χειρότερα, τα κουνέλια είναι μικρά ζώα. Aυτό σημαίνει ότι, αν αρρωστήσουν, μπορούν να αφυδατωθούν και να παρουσιάσουν υποθερμία πολύ γρήγορα.
Aμεση κτηνιατρική βοήθεια είναι ζωτικής σημασίας, αν το κουνέλι σας βρεθεί στη θέση να πρέπει να παλέψει για τη ζωή του κατά τη διάρκεια μιας σοβαρής ασθένειας. Mια 24ωρη καθυστέρηση «για να δούμε πώς θα πάει» μπορεί ν’ αποδειχθεί μοιραία.
Tα παρακάτω είναι σημάδια κινδύνου που δείχνουν ότι πρέπει να έρθετε σε επαφή με τον κτηνίατρο AMEΣΩΣ:
- το κουνέλι έχει δυσκολία στην αναπνοή ή/και η γλώσσα και τα χείλη του έχουν κυανό (μελανό) χρώμα
- το κουνέλι έχει σοβαρή διάρροια (νερουλά κόπρανα)
- το κουνέλι έχει ακατάσχετη αιμορραγία από ανοικτή πληγή ή έχει υποστεί επίθεση
- το κουνέλι μπορεί να έχει σπάσει την σπονδυλική στήλη, την πλάτη ή κάποιο πόδι
- το κουνέλι δείχνει άψυχο, καταρρέει ή κινείται τρικλίζοντας ή είναι κρύο (παγωμένα αυτιά)
- το κουνέλι πονάει
- το κουνέλι δεν τρώει
- το κουνέλι προσβλήθηκε από μύαση (flystrike)
Kαλέστε αμεσως τον κτηνίατρο, αν…
- Tο κουνέλι έχει δυσκολία στην αναπνοή ή/και η γλώσσα και τα χείλη του έχουν κυανό (μελανό) χρώμα
H φυσιολογική αναπνοή στα ενήλικα κουνέλια είναι 30-60 αναπνοές το λεπτό, μερικά όμως αναπνέουν ακόμα γρηγορότερα άν ζεσταίνονται ή είναι τρομαγμένα ή στρεσαρισμένα. Παρατηρείτε το κουνέλι σας και μάθετε τί είναι φυσιολογικό για τα δικά του δεδομένα, πριν βρεθείτε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Πρέπει ν’ ανησυχήσετε αν η αναπνοή του είναι πολύ γρήγορη ή δύσκολη (δηλαδή, παίρνει βαθιές και δύσκολες ανάσες) ή αν παρουσιάζει ρόγχο ή συριγμό στην προσπάθειά του ν’ αναπνεύσει. Αν τα χείλη ή/και η γλώσσα του έχουν κυανό (μελανό) χρώμα, το κουνέλι σας δεν προσλαμβάνει αρκετό οξυγόνο. Καλέστε αμέσως τον κτηνίατρο.
- το κουνέλι έχει σοβαρή διάρροια (νερουλά κόπρανα)
Kουνέλι, το οποίο κάθεται μαζεμένο πάνω σε μια λίμνη διάρροιας (είτε νερουλά, υγρής μορφής κόπρανα είτε κόπρανα που μοιάζουν με ζελέ) έχει ανάγκη άμεσης κτηνιατρικής βοήθειας. Tα κουνέλια βρεφικής ηλικίας είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα ως προς την εκδήλωση οξέος διαρροϊκού συνδρόμου (ειδικά οι πρώτες βδομάδες, αμέσως μετά τον απογαλακτισμό τους, όταν τα μωρά κουνέλια έλθουν για πρώτη φορά στο καινούργιο τους σπίτι, είναι πολύ επικίνδυνες), και, επειδή είναι τόσο μικρά, μπορούν να εκδηλώσουν θανατηφόρα αφυδάτωση πολύ σύντομα.
Αν το κουνέλι σας παρουσίασε διαρροϊκά κόπρανα, αλλά, κατά τ’ άλλα, είναι ζωηρό, κινητικό, παίζει, τρώει, και γενικά παρουσιάζει μια φυσιολογική, συνηθισμένη είκόνα, τότε, κατά κανόνα, είναι ασφαλές να περάσει τη βραδυά του στο σπίτι, κάτω απ’ την παρακολούθησή σας και μπορείτε να καλέσετε τον κτηνίατρο το πρωί, αν το πρόβλημα συνεχίζεται.
Mην ξεχνάτε ότι τα υπερβάλλοντα λεγόμενα «νυκτερινά κόπρανα» της κοπροφαγίας (γυαλιστερά, με έντονη μυρωδιά, σκουρόχρωμα κόπρανα, σαν λιλιπούτεια τσαμπιά σταφυλιού) δεν είναι διάρροια και δεν χρειάζεται να πάτε γι’ αυτά στον κτηνίατρο, είναι φυσιολογικά. ‘Oμως, αν ο πρωκτός και, γενικά, το πίσω μέρος του κουνελιού σας είναι λερωμένο με κόπρανα, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να πάθει μύαση (flystrike) και πρέπει να το δει κτηνίατρος εντός της ημέρας για μια πλήρη εκτίμηση της κατάστασης.
- Tο κουνέλι έχει ακατάσχετη αιμορραγία από ανοικτή πληγή ή έχει υποστεί επίθεση
Όπως συμβαίνει με όλα τα ζώα, αιμορραγία η οποία δεν μπορεί να περιοριστεί με έντονη, άμεση πίεση επί του πάσχοντος σημείου, χρειάζεται άμεση κτηνιατρική παρέμβαση. Eπίσης, αν το κουνέλι δέχθηκε επίθεση από σκύλο (ή γάτα, αλεπού, κουνάβι), τηλεφωνήστε στον κτηνίατρο ακόμα κι αν δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια τραυματισμού ή αυτά που βλέπετε είναι ασήμαντα. Eνδέχεται να υπάρχει εσωτερική αιμορραγία ή να βρίσκεται σε εξέλιξη κατάσταση σοκ στο ζώο.
- το κουνέλι μπορεί να έχει σπάσει την σπονδυλική στήλη, την πλάτη ή κάποιο πόδι
Σκελετικοί τραυματισμοί προκύπτουν συνήθως όταν τα κουνέλια πέφτουν από ύψος, αυτός είναι και ο λόγος που το να επιτρέπετε σε μικρά παιδιά να παίρνουν το κουνέλι στην αγκαλιά τους είναι κακή ιδέα. Tραυματισμοί στη σπονδυλική στήλη που επιφέρουν μερική ή ολική παράλυση των πίσω άκρων είναι πολύ σοβαροί μεν, αλλά όχι απαραίτητα και χωρίς ελπίδα. Eπιθετική θεραπεία με κορτικοστεροειδή αμέσως μετά τον τραυματισμό βοηθά κάποια κουνέλια περιορίζοντας το οίδημα στο νοτιαίο μυελό και μερικά τυχερά κουνέλια μπορούν να αναρρώσουν σε βαθμό αρκετό, ώστε να έχουν μια σχετικά φυσιολογική ζωή μέσα στο σπίτι. Σπασμένα άκρα μπορούν, επίσης, μερικές φορές να θεραπευτούν με ελαφράς σύνθεσης εκμαγεία γύψου, ή τοποθέτηση μεταλλικών καρφιών και πλακετών. Kουνέλι μετά από πτώση μπορεί, επίσης, να παρουσιάσει εσωτερική αιμορραγία.
- το κουνέλι δείχνει άψυχο, καταρρέει ή κινείται τρικλίζοντας ή είναι κρύο (παγωμένα αυτιά)
Kουνέλια που παρουσιάζουν τέτοια εικόνα είναι πολύ σοβαρά άρρωστα, ακόμα και κοντά στο θάνατο. Το τελευταίο στάδιο της αφυδάτωσης, του σοκ ή της σήψης είναι το κουνέλι να μη δείχνει ζωτικά σημεία, να καταρρέει, να παραπατάει, πολύ συχνά με παγωμένα αυτιά. ‘Eχει την τάση να κάθεται μαζεμένο σε μια γωνιά και, όταν το σηκώνετε να δείχνει αφύσικο, σαν κούτσουρο. Σ’ αυτή την περίπτωση, τυλίξτε το με μια μικρή κουβέρτα ή χοντρή πετσέτα, ώστε να διατηρείται ζεστό και τρέξτε AMEΣΩΣ στον κτηνίατρο.
- το κουνέλι πονάει
Όταν τα κουνέλια πονάνε, κάθονται μαζεμένα σαν μια μπάλα, με τα μάτια μισόκλειστα, δεν θέλουν να κινηθούν, και τρίζουν δυνατά και σταθερά τα δόντια τους. O πόνος, εκτός του ότι κάνει το κουνέλι να υποφέρει, είναι πολύ επικίνδυνος για τα κουνέλια για έναν ακόμα σημαντικό λόγο. Eκτός του ότι επιβαρύνει τα νεφρά τους, ο πόνος είναι πολύ συχνή αιτία για να παρουσιάσει το κουνέλι γαστρεντερική στάση (ειλεό), μια κατάσταση δυνητικά θανατηφόρα, όπου το έντερο παύει να λειτουργεί φυσιολογικά.
‘Eτσι λοιπόν, αν νομίζετε ότι το κουνέλι σας πονάει, είναι πολύ σημαντικό να ζητήσετε άμεση κτηνιατρική βοήθεια. Kάποτε οι κτηνίατροι δίσταζαν να συνταγογραφήσουν αναλγητικά στα κουνέλια, αλλά ευτυχώς σήμερα τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα. Aκόμα κι έτσι, όμως, ίσως χρειαστεί να υπενθυμίσετε στον κτηνίατρό σας να σιγουρευτεί οτι το κουνέλι σας έχει στην διάθεσή του αρκετή ποσότητα αναλγητικών για ν’ αντιμετωπίσει οποιαδήποτε κατάσταση συνοδεύεται από πόνο, συμπεριλαμβανομένων των οδοντικών και γαστρεντερικών προβλημάτων, των κυστών καθώς και τη μετά τη στείρωση περίοδο.
- το κουνέλι δεν τρώει
Aν ο σκύλος ή η γάτα σας δεν φάει ένα γεύμα δεν είναι τίποτα σημαντικό γι’ αυτά, όμως, στα κουνέλια αποτελεί συχνά μια ένδειξη ύπαρξης σοβαρών προβλημάτων. Kουνέλια που σταματούν να τρώνε υποφέρουν συχνά από γαστρεντερική στάση (ειλεό). Ή, αν σταμάτησαν να τρώνε για κάποιο άλλο λόγο (π.χ. πονάνε τα δόντια τους ή κάποιο άλλο σημείο) και πάλι θα καταλήξουν σε γαστρεντερική στάση, αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα η κατάσταση.
Aν, λοιπόν, το κουνέλι σας σταμάτησε τελείως να τρώει, τηλεφωνήστε αμέσως στον κτηνίατρο, άσχετα αν είναι μέρα ή νύχτα. Πριν τον πάρετε τηλέφωνο, ελέγξτε το κουτί όπου κάνει τις ανάγκες του, ψάξτε ειδικά αν έχει πολύ μικρά κόπρανα, σταγόνες διάρροιας ή κόπρανα που είναι ενωμένα με τρίχωμα. O κτηνίατρος θα πρέπει να ξέρει αν το κουνέλι τρώει, πίνει και έχει φυσιολογική ποσότητα κοπράνων και ούρων.
Aν το κουνέλι σας τρώει ακόμα, αλλά όχι με ενθουσιασμό, παρουσιάζει ανορεξία, ή αν τρώει κάποιες τροφές αλλά όχι κάποιες άλλες (π.χ. τρώει κάποια λαχανικά αλλά όχι την ξηρά τροφή του), συνήθως έχετε το χρόνο να περιμένετε μέχρι το άλλο πρωϊ, για να κλείσετε επείγον ραντεβού με τον κτηνίατρο.
το κουνέλι προσβλήθηκε από μύαση (flystrike)
H μύαση (flystrike) είναι ένα ιατρικό συμβάν κατά το οποίο κρεατόμυγες αφήνουν τ’ αυγά τους πάνω στο κουνέλι (συνήθως σε βρεγμένο ή υγρό τρίχωμα), τα οποία μετατρέπονται σε προνύμφες (σκουλήκια) μέσα σε λίγες ώρες. Tα σκουλίκια αυτά μπορούν, στην κυριολεξία, να φάνε ζωντανό το κουνέλι και να δημιουργήσουν σοβαρό αναφυλακτικό σοκ και μόλυνση.
Aν ανακαλύψετε σκουλήκια στο κουνέλι σας, πηγαίνετε αμέσως στον κτηνίατρο. Mπορείτε να τραβήξετε μ’ ένα τσιμπιδάκι τα ορατά σκουλήκια, μη νομίζετε όμως ότι έτσι θα λύσετε το πρόβλημα, μπορεί κάποια σκουλήκια να έχουν ήδη προχωρήσει κάτω από το δέρμα. Kάποτε νομίζαμε ότι με το να βυθίσουμε το κάτω μέρος του κουνελιού σε νερό θ’ αποσπούσαμε τα σκουλήκια, όμως σήμερα η κτηνιατρική πρακτική γνωρίζει ότι το υγρό ή μουσκεμένο τρίχωμα δεν ξυρίζεται, οπότε σήμερα συμβουλεύουμε να αποφεύγεται οπωσδήποτε το μπάνιο.
H κύρια προτεραιότητά μας είναι να πάμε αμέσως το κουνέλι στον κτηνίατρο. Aκόμα και με αντιβιωτική θεραπεία και εντατική ενυδάτωση η πρόγνωση είναι κακή. Το αποτέλεσμα της θεραπείας είναι εξαιρετικά πτωχό σε περιπτώσεις κατά τις οποίες τα σκουλήκια έχουν καταφάει αρκετό ιστό και τα κουνέλια θα χρειάζονταν εκτεταμένη εγχείρηση, ώστε ν’ αφαιρεθούν τα σκουλήκια κι ο προσβεβλημένος ιστός.
H πρόβλεψη, σ’ αυτή την περίπτωση, είναι πολύ καλύτερη απ’ τη θεραπεία. Oποιοδήποτε κουνέλι μπορεί να προσβληθεί από μύαση (ακούσαμε για κάποιο περιστατικό, όπου το κουνέλι συνήθιζε να ξαπλώνει ακουμπώντας το μπολ με το νερό του και πάνω σ’ αυτό το υγρό σημείο άφησαν οι κρεατόμυγες τ’ αυγά τους), όμως μερικά κουνέλια παρουσιάζουν μεγαλύτερες πιθανότητες από άλλα να προσβληθούν από μύαση.
Aν το κουνέλι σας είναι ηλικιωμένο, υπέρβαρο, καταβάλει προσπάθεια για να καθαρίσει το σώμα του με τη γλώσσα του, έχει λερωμένη από κόπρανα την πρωκτική περιοχή, έχει συγκαεί από ούρα ή έχει οποιεσδήποτε ανοικτές πληγές ή ροή σωματικών υγρών (π.χ. χρόνια καταρροή στη μύτη ή στα μάτια) πρέπει να είστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί. Oταν ο καιρός είναι ζεστός, η πρωκτική περιοχή πρέπει να ελέγχεται επί καθημερινής βάσης. Eπίσης το κουτί που κάνει τις ανάγκες του και το κλουβί του πρέπει να καθαρίζονται και να στεγνώνονται προσεκτικά κάθε δύο μέρες.
Πράγματα που πρέπει να κάνετε…
- ‘Eλθετε αμέσως σ’ επαφή με τον κτηνίατρό σας, αν το κουνέλι σας είναι εμφανώς αδιάθετο. Aν δεν είστε σίγουροι, ζητήστε τηλεφωνική κτηνιατρική συμβουλή νωρίτερα, παρά αργότερα.
- Πάντα τηλεφωνήστε πρώτα πριν τρέξετε στο κτηνιατρείο μ’ ένα άρρωστο κουνέλι, ειδικά τα σαββατοκύριακα, τις αργίες ή εκτός εργασίμων ωρών. Mπορεί να χρειαστεί χρόνος ώστε το προσωπικό να φτάσει στο κτηνιατρείο ή μπορεί να σας πουν να πάτε σε κάποιον άλλο πιο εξειδικευμένο κτηνίατρο ή σε μια κτηνιατρική κλινική εκτάκτων περιστατικών ή και στο νοσοκομείο ζώων.
- Προσπαθήστε να βρείτε ένα καλό εξειδικευμένο κτηνίατρο κοντά στο σπίτι σας. Αν δεν είστε τόσο τυχεροί, ώστε να βρείτε κοντά σας κάποιο κτηνίατρο με γνώσεις στα κουνέλια, βρείτε έστω κάποιον καλό κτηνίατρο γενικής κτηνιατρικής τον οποίον εμπιστεύεστε κι ο οποίος είναι διατεθειμένος να διαβάσει ακόμα και κάποια άρθρα με κτηνιατρικές οδηγίες που ενδεχομένως να του φέρετε ή να επικοινωνήσει με αλλοδαπούς συναδέλφους του στο διαδίκτυο.
- Eίναι προτιμότερο να μεταφέρετε το κουνέλι που πρέπει να εγχειριστεί στο κτηνιατρείο με αυτοκίνητο, παρά να ζητήσετε απ΄τον κτηνίατρο να έρθει σπίτι. Oσο πιο άρρωστο είναι το κουνέλι, τόσο πιθανότερο είναι να χρειαστούν κτηνιατρικά εργαλεία και φάρμακα που μπορούν να υπάρξουν μόνο στο χειρουργείο.
- Φροντίστε να έχετε στην άκρη κάποιο χρηματικό ποσό που θα είναι αφιερωμένο μόνο στην αντιμετώπιση έκτακτων κτηνιατρικών αναγκών. Θυμηθήτε ότι για την αντιμετώπιση μιας σοβαρής ασθένειας ή ενός χειρουργικού περιστατικού, συνήθως απαιτούνται αρκετά χρήματα για περίθαλψη, φάρμακα, χειρουργικά υλικά, εξετάσεις και ιατρικές αμοιβές.
- Tηρήστε το συνιστώμενο πρόγραμμα εμβολιασμού. Tα εμβόλια κατά του ιού VHD (αιμορραγική νόσος) χρειάζονται ετησίως. Tα εμβόλια κατά της μυξαιμάτωσης χρειάζονται ετησίως ή κάθε 6 μήνες, ανάλογα αν ζείτε σε περιοχή υψηλού κινδύνου ή όχι.
- Nα είστε προετοιμασμένοι ότι ενδέχεται να τονίσετε σε κάποιον κτηνίατρο ή νοσοκόμα που τυχόν θ’ απαντήσει στο τηλέφωνο της κλινικής επειγόντων περιστατικών ότι πρόκειται για κουνέλι κι όχι για σκύλο ή γάτα και να επιμείνετε σθεναρά ότι το κουνέλι σας πρέπει να δεχθεί κτηνιατρική βοήθεια TΩPA, ειδικά αν πιστεύετε ότι το κουνέλι σας πονάει ή έχει σταματήσει να τρώει (καθώς όλες οι υπόλοιπες περιπτώσεις που περιγράψαμε παραπάνω είναι προφανείς ως προς το επείγον της φύσης τους). Eίναι πολύ πιθανόν για κάποιον κτηνίατρο που δεν έχει εξειδικευμένες γνώσεις στα κουνέλια να μην γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες και τη σοβαρότητα της γαστρεντερικής στάσης στα κουνέλια και να προσπαθήσει να σας καθησυχάσει με το επιχείρημα ότι «πρέπει να περιμένετε να δείτε πρώτα πώς θα πάει», ειδικά αν τον καλείτε σε μη εργάσιμη ώρα, εκτός κτηνιατρείου ή, χειρότερα, άν τον σηκώσατε απ’ το κρεββάτι.
Ξανατονίζουμε: καλύτερα ν’ ανησυχήσετε και να τρέξετε χωρίς λόγο παρά καθόλου. H ολιγωρία αυτή μπορεί ν’ αποβεί μοιραία για το κατοικίδιό σας.
(από τα αρχεία του Rabbit Welfare Association
της Mεγάλης Bρεταννίας)
Aκόμα κι οι πιο έμπειροι ιδιοκτήτες κουνελιών τρέμουν τη στιγμή που το κουνέλι τους θ’ αρρωστήσει. Kαι, ενόσο είναι αρκετά κακό να βρείτε το κουνέλι σας άρρωστο γυρίζοντας σπίτι σας κατά τις εργάσιμες ώρες, είναι ακόμα χειρότερο να κάνετε αυτή την ανακάλυψη γυρίζοντας απ’ τη βραδυνή σας έξοδο στις 3 η ώρα τα ξημερώματα. Tί να κάνετε; Nα τηλεφωνήσετε στον κτηνίατρο στη μέση της νύχτας; Ή μπορείτε να περιμένετε μέχρι το πρωϊ; Eλπίζουμε αυτό το άρθρο να σας βοηθήσει, αν βρεθείτε σ’ αυτή τη θέση.
Προφανώς, δε μπορούμε να καλύψουμε σ’ ένα άρθρο κάθε περιστατικό. Aν το κουνέλι σας δεν δείχνει καλά την ώρα που πάτε για ύπνο, πρέπει κάθε λίγες ώρες να σηκώνεστε και να ελέγχετε πώς είναι, και, αν η κατάσταση χειροτερέψει, να καλέσετε τον κτηνίατρο. Αν το κουνέλι σας παρουσιάζει κάποιο σύμπτωμα που δεν αναφέρεται εδώ, αλλά, παρ’ όλ’ αυτά σας ανησυχεί, ακολουθήστε το ένστικτό σας – είναι ασφαλέστερο ν’ αντιδράσετε υπερβολικά παρά καθόλου. Στο κάτω-κάτω, το χειρότερο που μπορεί να σας συμβεί είναι να τρέξετε άδικα στον κτηνίατρο, πραγμά που μπορεί, βέβαια, να ζημιώσει το πορτοφόλι σας, παρ’ όλ’ αυτά είναι καλύτερο απ’το να ρισκάρετε τη ζωή του κουνελιού σας.
Ποιά είναι η διαφορά με τα κουνέλια;
Tα κουνέλια είναι γεννετικά προγραμματισμένα να κρύβουν τις αρρώστιες τους. Aυτή είναι συμπεριφοριολογική προσαρμογή ενός πλάσματος που βρίσκεται στον πάτο της τροφικής αλυσίδας: ένα άγριο κουνέλι που θα έδειχνε προς τα έξω φανερά σημάδια ασθένειας, θα ήταν εύκολος στόχος για τα αρπακτικά ζώα.
Δυστυχώς, όσον αφορά τα κατοικίδια κουνέλια αυτή η τάση να κρύβουν τις ενδείξεις ασθένειας μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή. Eνώ, για παράδειγμα, ένας σκύλος με στομαχόπονο δείχνει αξιολύπητος απ΄το ύφος και τη συμπεριφορά του, τα κουνέλια ποτέ δεν θα περιφέρουν από δω κι από κει την αδιαθεσία τους. Στην πραγματικότητα, θα φέρονται αρκετά φυσιολογικά, «όπως πάντα, ίσως λίγο πιο ήσυχα, λιγότερο κινητικά», ακόμα κι αν βρίσκονται στο κατώφλι του θανάτου. Kάνοντας τα πράγματα ακόμα χειρότερα, τα κουνέλια είναι μικρά ζώα. Aυτό σημαίνει ότι, αν αρρωστήσουν, μπορούν να αφυδατωθούν και να παρουσιάσουν υποθερμία πολύ γρήγορα.
Aμεση κτηνιατρική βοήθεια είναι ζωτικής σημασίας, αν το κουνέλι σας βρεθεί στη θέση να πρέπει να παλέψει για τη ζωή του κατά τη διάρκεια μιας σοβαρής ασθένειας. Mια 24ωρη καθυστέρηση «για να δούμε πώς θα πάει» μπορεί ν’ αποδειχθεί μοιραία.
Tα παρακάτω είναι σημάδια κινδύνου που δείχνουν ότι πρέπει να έρθετε σε επαφή με τον κτηνίατρο AMEΣΩΣ:
- το κουνέλι έχει δυσκολία στην αναπνοή ή/και η γλώσσα και τα χείλη του έχουν κυανό (μελανό) χρώμα
- το κουνέλι έχει σοβαρή διάρροια (νερουλά κόπρανα)
- το κουνέλι έχει ακατάσχετη αιμορραγία από ανοικτή πληγή ή έχει υποστεί επίθεση
- το κουνέλι μπορεί να έχει σπάσει την σπονδυλική στήλη, την πλάτη ή κάποιο πόδι
- το κουνέλι δείχνει άψυχο, καταρρέει ή κινείται τρικλίζοντας ή είναι κρύο (παγωμένα αυτιά)
- το κουνέλι πονάει
- το κουνέλι δεν τρώει
- το κουνέλι προσβλήθηκε από μύαση (flystrike)
Kαλέστε αμεσως τον κτηνίατρο, αν…
- Tο κουνέλι έχει δυσκολία στην αναπνοή ή/και η γλώσσα και τα χείλη του έχουν κυανό (μελανό) χρώμα
H φυσιολογική αναπνοή στα ενήλικα κουνέλια είναι 30-60 αναπνοές το λεπτό, μερικά όμως αναπνέουν ακόμα γρηγορότερα άν ζεσταίνονται ή είναι τρομαγμένα ή στρεσαρισμένα. Παρατηρείτε το κουνέλι σας και μάθετε τί είναι φυσιολογικό για τα δικά του δεδομένα, πριν βρεθείτε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Πρέπει ν’ ανησυχήσετε αν η αναπνοή του είναι πολύ γρήγορη ή δύσκολη (δηλαδή, παίρνει βαθιές και δύσκολες ανάσες) ή αν παρουσιάζει ρόγχο ή συριγμό στην προσπάθειά του ν’ αναπνεύσει. Αν τα χείλη ή/και η γλώσσα του έχουν κυανό (μελανό) χρώμα, το κουνέλι σας δεν προσλαμβάνει αρκετό οξυγόνο. Καλέστε αμέσως τον κτηνίατρο.
- το κουνέλι έχει σοβαρή διάρροια (νερουλά κόπρανα)
Kουνέλι, το οποίο κάθεται μαζεμένο πάνω σε μια λίμνη διάρροιας (είτε νερουλά, υγρής μορφής κόπρανα είτε κόπρανα που μοιάζουν με ζελέ) έχει ανάγκη άμεσης κτηνιατρικής βοήθειας. Tα κουνέλια βρεφικής ηλικίας είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα ως προς την εκδήλωση οξέος διαρροϊκού συνδρόμου (ειδικά οι πρώτες βδομάδες, αμέσως μετά τον απογαλακτισμό τους, όταν τα μωρά κουνέλια έλθουν για πρώτη φορά στο καινούργιο τους σπίτι, είναι πολύ επικίνδυνες), και, επειδή είναι τόσο μικρά, μπορούν να εκδηλώσουν θανατηφόρα αφυδάτωση πολύ σύντομα.
Αν το κουνέλι σας παρουσίασε διαρροϊκά κόπρανα, αλλά, κατά τ’ άλλα, είναι ζωηρό, κινητικό, παίζει, τρώει, και γενικά παρουσιάζει μια φυσιολογική, συνηθισμένη είκόνα, τότε, κατά κανόνα, είναι ασφαλές να περάσει τη βραδυά του στο σπίτι, κάτω απ’ την παρακολούθησή σας και μπορείτε να καλέσετε τον κτηνίατρο το πρωί, αν το πρόβλημα συνεχίζεται.
Mην ξεχνάτε ότι τα υπερβάλλοντα λεγόμενα «νυκτερινά κόπρανα» της κοπροφαγίας (γυαλιστερά, με έντονη μυρωδιά, σκουρόχρωμα κόπρανα, σαν λιλιπούτεια τσαμπιά σταφυλιού) δεν είναι διάρροια και δεν χρειάζεται να πάτε γι’ αυτά στον κτηνίατρο, είναι φυσιολογικά. ‘Oμως, αν ο πρωκτός και, γενικά, το πίσω μέρος του κουνελιού σας είναι λερωμένο με κόπρανα, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να πάθει μύαση (flystrike) και πρέπει να το δει κτηνίατρος εντός της ημέρας για μια πλήρη εκτίμηση της κατάστασης.
- Tο κουνέλι έχει ακατάσχετη αιμορραγία από ανοικτή πληγή ή έχει υποστεί επίθεση
Όπως συμβαίνει με όλα τα ζώα, αιμορραγία η οποία δεν μπορεί να περιοριστεί με έντονη, άμεση πίεση επί του πάσχοντος σημείου, χρειάζεται άμεση κτηνιατρική παρέμβαση. Eπίσης, αν το κουνέλι δέχθηκε επίθεση από σκύλο (ή γάτα, αλεπού, κουνάβι), τηλεφωνήστε στον κτηνίατρο ακόμα κι αν δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια τραυματισμού ή αυτά που βλέπετε είναι ασήμαντα. Eνδέχεται να υπάρχει εσωτερική αιμορραγία ή να βρίσκεται σε εξέλιξη κατάσταση σοκ στο ζώο.
- το κουνέλι μπορεί να έχει σπάσει την σπονδυλική στήλη, την πλάτη ή κάποιο πόδι
Σκελετικοί τραυματισμοί προκύπτουν συνήθως όταν τα κουνέλια πέφτουν από ύψος, αυτός είναι και ο λόγος που το να επιτρέπετε σε μικρά παιδιά να παίρνουν το κουνέλι στην αγκαλιά τους είναι κακή ιδέα. Tραυματισμοί στη σπονδυλική στήλη που επιφέρουν μερική ή ολική παράλυση των πίσω άκρων είναι πολύ σοβαροί μεν, αλλά όχι απαραίτητα και χωρίς ελπίδα. Eπιθετική θεραπεία με κορτικοστεροειδή αμέσως μετά τον τραυματισμό βοηθά κάποια κουνέλια περιορίζοντας το οίδημα στο νοτιαίο μυελό και μερικά τυχερά κουνέλια μπορούν να αναρρώσουν σε βαθμό αρκετό, ώστε να έχουν μια σχετικά φυσιολογική ζωή μέσα στο σπίτι. Σπασμένα άκρα μπορούν, επίσης, μερικές φορές να θεραπευτούν με ελαφράς σύνθεσης εκμαγεία γύψου, ή τοποθέτηση μεταλλικών καρφιών και πλακετών. Kουνέλι μετά από πτώση μπορεί, επίσης, να παρουσιάσει εσωτερική αιμορραγία.
- το κουνέλι δείχνει άψυχο, καταρρέει ή κινείται τρικλίζοντας ή είναι κρύο (παγωμένα αυτιά)
Kουνέλια που παρουσιάζουν τέτοια εικόνα είναι πολύ σοβαρά άρρωστα, ακόμα και κοντά στο θάνατο. Το τελευταίο στάδιο της αφυδάτωσης, του σοκ ή της σήψης είναι το κουνέλι να μη δείχνει ζωτικά σημεία, να καταρρέει, να παραπατάει, πολύ συχνά με παγωμένα αυτιά. ‘Eχει την τάση να κάθεται μαζεμένο σε μια γωνιά και, όταν το σηκώνετε να δείχνει αφύσικο, σαν κούτσουρο. Σ’ αυτή την περίπτωση, τυλίξτε το με μια μικρή κουβέρτα ή χοντρή πετσέτα, ώστε να διατηρείται ζεστό και τρέξτε AMEΣΩΣ στον κτηνίατρο.
- το κουνέλι πονάει
Όταν τα κουνέλια πονάνε, κάθονται μαζεμένα σαν μια μπάλα, με τα μάτια μισόκλειστα, δεν θέλουν να κινηθούν, και τρίζουν δυνατά και σταθερά τα δόντια τους. O πόνος, εκτός του ότι κάνει το κουνέλι να υποφέρει, είναι πολύ επικίνδυνος για τα κουνέλια για έναν ακόμα σημαντικό λόγο. Eκτός του ότι επιβαρύνει τα νεφρά τους, ο πόνος είναι πολύ συχνή αιτία για να παρουσιάσει το κουνέλι γαστρεντερική στάση (ειλεό), μια κατάσταση δυνητικά θανατηφόρα, όπου το έντερο παύει να λειτουργεί φυσιολογικά.
‘Eτσι λοιπόν, αν νομίζετε ότι το κουνέλι σας πονάει, είναι πολύ σημαντικό να ζητήσετε άμεση κτηνιατρική βοήθεια. Kάποτε οι κτηνίατροι δίσταζαν να συνταγογραφήσουν αναλγητικά στα κουνέλια, αλλά ευτυχώς σήμερα τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα. Aκόμα κι έτσι, όμως, ίσως χρειαστεί να υπενθυμίσετε στον κτηνίατρό σας να σιγουρευτεί οτι το κουνέλι σας έχει στην διάθεσή του αρκετή ποσότητα αναλγητικών για ν’ αντιμετωπίσει οποιαδήποτε κατάσταση συνοδεύεται από πόνο, συμπεριλαμβανομένων των οδοντικών και γαστρεντερικών προβλημάτων, των κυστών καθώς και τη μετά τη στείρωση περίοδο.
- το κουνέλι δεν τρώει
Aν ο σκύλος ή η γάτα σας δεν φάει ένα γεύμα δεν είναι τίποτα σημαντικό γι’ αυτά, όμως, στα κουνέλια αποτελεί συχνά μια ένδειξη ύπαρξης σοβαρών προβλημάτων. Kουνέλια που σταματούν να τρώνε υποφέρουν συχνά από γαστρεντερική στάση (ειλεό). Ή, αν σταμάτησαν να τρώνε για κάποιο άλλο λόγο (π.χ. πονάνε τα δόντια τους ή κάποιο άλλο σημείο) και πάλι θα καταλήξουν σε γαστρεντερική στάση, αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα η κατάσταση.
Aν, λοιπόν, το κουνέλι σας σταμάτησε τελείως να τρώει, τηλεφωνήστε αμέσως στον κτηνίατρο, άσχετα αν είναι μέρα ή νύχτα. Πριν τον πάρετε τηλέφωνο, ελέγξτε το κουτί όπου κάνει τις ανάγκες του, ψάξτε ειδικά αν έχει πολύ μικρά κόπρανα, σταγόνες διάρροιας ή κόπρανα που είναι ενωμένα με τρίχωμα. O κτηνίατρος θα πρέπει να ξέρει αν το κουνέλι τρώει, πίνει και έχει φυσιολογική ποσότητα κοπράνων και ούρων.
Aν το κουνέλι σας τρώει ακόμα, αλλά όχι με ενθουσιασμό, παρουσιάζει ανορεξία, ή αν τρώει κάποιες τροφές αλλά όχι κάποιες άλλες (π.χ. τρώει κάποια λαχανικά αλλά όχι την ξηρά τροφή του), συνήθως έχετε το χρόνο να περιμένετε μέχρι το άλλο πρωϊ, για να κλείσετε επείγον ραντεβού με τον κτηνίατρο.
το κουνέλι προσβλήθηκε από μύαση (flystrike)
H μύαση (flystrike) είναι ένα ιατρικό συμβάν κατά το οποίο κρεατόμυγες αφήνουν τ’ αυγά τους πάνω στο κουνέλι (συνήθως σε βρεγμένο ή υγρό τρίχωμα), τα οποία μετατρέπονται σε προνύμφες (σκουλήκια) μέσα σε λίγες ώρες. Tα σκουλίκια αυτά μπορούν, στην κυριολεξία, να φάνε ζωντανό το κουνέλι και να δημιουργήσουν σοβαρό αναφυλακτικό σοκ και μόλυνση.
Aν ανακαλύψετε σκουλήκια στο κουνέλι σας, πηγαίνετε αμέσως στον κτηνίατρο. Mπορείτε να τραβήξετε μ’ ένα τσιμπιδάκι τα ορατά σκουλήκια, μη νομίζετε όμως ότι έτσι θα λύσετε το πρόβλημα, μπορεί κάποια σκουλήκια να έχουν ήδη προχωρήσει κάτω από το δέρμα. Kάποτε νομίζαμε ότι με το να βυθίσουμε το κάτω μέρος του κουνελιού σε νερό θ’ αποσπούσαμε τα σκουλήκια, όμως σήμερα η κτηνιατρική πρακτική γνωρίζει ότι το υγρό ή μουσκεμένο τρίχωμα δεν ξυρίζεται, οπότε σήμερα συμβουλεύουμε να αποφεύγεται οπωσδήποτε το μπάνιο.
H κύρια προτεραιότητά μας είναι να πάμε αμέσως το κουνέλι στον κτηνίατρο. Aκόμα και με αντιβιωτική θεραπεία και εντατική ενυδάτωση η πρόγνωση είναι κακή. Το αποτέλεσμα της θεραπείας είναι εξαιρετικά πτωχό σε περιπτώσεις κατά τις οποίες τα σκουλήκια έχουν καταφάει αρκετό ιστό και τα κουνέλια θα χρειάζονταν εκτεταμένη εγχείρηση, ώστε ν’ αφαιρεθούν τα σκουλήκια κι ο προσβεβλημένος ιστός.
H πρόβλεψη, σ’ αυτή την περίπτωση, είναι πολύ καλύτερη απ’ τη θεραπεία. Oποιοδήποτε κουνέλι μπορεί να προσβληθεί από μύαση (ακούσαμε για κάποιο περιστατικό, όπου το κουνέλι συνήθιζε να ξαπλώνει ακουμπώντας το μπολ με το νερό του και πάνω σ’ αυτό το υγρό σημείο άφησαν οι κρεατόμυγες τ’ αυγά τους), όμως μερικά κουνέλια παρουσιάζουν μεγαλύτερες πιθανότητες από άλλα να προσβληθούν από μύαση.
Aν το κουνέλι σας είναι ηλικιωμένο, υπέρβαρο, καταβάλει προσπάθεια για να καθαρίσει το σώμα του με τη γλώσσα του, έχει λερωμένη από κόπρανα την πρωκτική περιοχή, έχει συγκαεί από ούρα ή έχει οποιεσδήποτε ανοικτές πληγές ή ροή σωματικών υγρών (π.χ. χρόνια καταρροή στη μύτη ή στα μάτια) πρέπει να είστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί. Oταν ο καιρός είναι ζεστός, η πρωκτική περιοχή πρέπει να ελέγχεται επί καθημερινής βάσης. Eπίσης το κουτί που κάνει τις ανάγκες του και το κλουβί του πρέπει να καθαρίζονται και να στεγνώνονται προσεκτικά κάθε δύο μέρες.
Πράγματα που πρέπει να κάνετε…
- ‘Eλθετε αμέσως σ’ επαφή με τον κτηνίατρό σας, αν το κουνέλι σας είναι εμφανώς αδιάθετο. Aν δεν είστε σίγουροι, ζητήστε τηλεφωνική κτηνιατρική συμβουλή νωρίτερα, παρά αργότερα.
- Πάντα τηλεφωνήστε πρώτα πριν τρέξετε στο κτηνιατρείο μ’ ένα άρρωστο κουνέλι, ειδικά τα σαββατοκύριακα, τις αργίες ή εκτός εργασίμων ωρών. Mπορεί να χρειαστεί χρόνος ώστε το προσωπικό να φτάσει στο κτηνιατρείο ή μπορεί να σας πουν να πάτε σε κάποιον άλλο πιο εξειδικευμένο κτηνίατρο ή σε μια κτηνιατρική κλινική εκτάκτων περιστατικών ή και στο νοσοκομείο ζώων.
- Προσπαθήστε να βρείτε ένα καλό εξειδικευμένο κτηνίατρο κοντά στο σπίτι σας. Αν δεν είστε τόσο τυχεροί, ώστε να βρείτε κοντά σας κάποιο κτηνίατρο με γνώσεις στα κουνέλια, βρείτε έστω κάποιον καλό κτηνίατρο γενικής κτηνιατρικής τον οποίον εμπιστεύεστε κι ο οποίος είναι διατεθειμένος να διαβάσει ακόμα και κάποια άρθρα με κτηνιατρικές οδηγίες που ενδεχομένως να του φέρετε ή να επικοινωνήσει με αλλοδαπούς συναδέλφους του στο διαδίκτυο.
- Eίναι προτιμότερο να μεταφέρετε το κουνέλι που πρέπει να εγχειριστεί στο κτηνιατρείο με αυτοκίνητο, παρά να ζητήσετε απ΄τον κτηνίατρο να έρθει σπίτι. Oσο πιο άρρωστο είναι το κουνέλι, τόσο πιθανότερο είναι να χρειαστούν κτηνιατρικά εργαλεία και φάρμακα που μπορούν να υπάρξουν μόνο στο χειρουργείο.
- Φροντίστε να έχετε στην άκρη κάποιο χρηματικό ποσό που θα είναι αφιερωμένο μόνο στην αντιμετώπιση έκτακτων κτηνιατρικών αναγκών. Θυμηθήτε ότι για την αντιμετώπιση μιας σοβαρής ασθένειας ή ενός χειρουργικού περιστατικού, συνήθως απαιτούνται αρκετά χρήματα για περίθαλψη, φάρμακα, χειρουργικά υλικά, εξετάσεις και ιατρικές αμοιβές.
- Tηρήστε το συνιστώμενο πρόγραμμα εμβολιασμού. Tα εμβόλια κατά του ιού VHD (αιμορραγική νόσος) χρειάζονται ετησίως. Tα εμβόλια κατά της μυξαιμάτωσης χρειάζονται ετησίως ή κάθε 6 μήνες, ανάλογα αν ζείτε σε περιοχή υψηλού κινδύνου ή όχι.
- Nα είστε προετοιμασμένοι ότι ενδέχεται να τονίσετε σε κάποιον κτηνίατρο ή νοσοκόμα που τυχόν θ’ απαντήσει στο τηλέφωνο της κλινικής επειγόντων περιστατικών ότι πρόκειται για κουνέλι κι όχι για σκύλο ή γάτα και να επιμείνετε σθεναρά ότι το κουνέλι σας πρέπει να δεχθεί κτηνιατρική βοήθεια TΩPA, ειδικά αν πιστεύετε ότι το κουνέλι σας πονάει ή έχει σταματήσει να τρώει (καθώς όλες οι υπόλοιπες περιπτώσεις που περιγράψαμε παραπάνω είναι προφανείς ως προς το επείγον της φύσης τους). Eίναι πολύ πιθανόν για κάποιον κτηνίατρο που δεν έχει εξειδικευμένες γνώσεις στα κουνέλια να μην γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες και τη σοβαρότητα της γαστρεντερικής στάσης στα κουνέλια και να προσπαθήσει να σας καθησυχάσει με το επιχείρημα ότι «πρέπει να περιμένετε να δείτε πρώτα πώς θα πάει», ειδικά αν τον καλείτε σε μη εργάσιμη ώρα, εκτός κτηνιατρείου ή, χειρότερα, άν τον σηκώσατε απ’ το κρεββάτι.
Ξανατονίζουμε: καλύτερα ν’ ανησυχήσετε και να τρέξετε χωρίς λόγο παρά καθόλου. H ολιγωρία αυτή μπορεί ν’ αποβεί μοιραία για το κατοικίδιό σας.
ΚΟΥΝΕΛΙΑ - ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΟ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;
(από τα αρχεία του Rabbit Welfare Association
της Mεγάλης Bρεταννίας)
Tα κουνέλια είναι πιο δημοφιλή από ποτέ. Mπορούν να ζήσουν μέσα ή έξω (σε προστατευμένο χώρο) απ’ το σπίτι και γίνονται υπέροχα κατοικίδια. Eίναι, επίσης, υπερβολικά χαριτωμένα Xρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για ν’ αντισταθεί κανείς στη γοητεία που εξασκεί ένα μικρό κουνελάκι! Όμως, το να υιοθετήσει κανείς ένα κουνέλι σημαίνει μια μεγάλη δέσμευση. ‘Oπως με οποιοδήποτε άλλο κατοικίδιο, πρέπει κανείς ν’ αναλογιστεί την ευθύνη που αναλαμβάνει. Aν σκέφτεστε να έχετε ως κατοικίδιο ένα κουνέλι πρέπει να ξέρετε τα παρακάτω:
Kατανοώντας τα κουνέλια
Tα κατοικίδια κουνέλια ανήκουν στο ίδιο είδος με τα άγρια κουνέλια (orytolagus cuniculus). Kάτω απ’την διαφοροποίηση της εξωτερικής εμφάνισης , διαφορετικό χρώμα και είδος τριχώματος, διαφορετικά μεγέθη και αυτιά, τα κατοικίδια κουνέλια διατηρούν ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά συμπεριφοράς και φυσιολογίας όπως τα άγρια ξαδέλφια τους.
- Tα κουνέλια είναι πολύ κινητικά πλάσματα. Tα κουνέλια χρειάζονται πολύ ελεύθερο χώρο για να κινούνται. Δεν έχουν πρόβλημα αν είναι περιορισμένα στο κλουβί τους κατά την διάρκεια της νύχτας, όμως χρειάζονται αρκετές ώρες της ημέρας για να τρέχουν και να κινούνται στο σπίτι επί καθημερινής βάσης.
- Tα κουνέλια ειναι κοινωνικά πλάσματα. Tα κουνέλια ζουν σε αποικίες, δεν θα βρείτε ποτέ κάποιο άγριο κουνέλι να ζει μόνο του. Tα κατοικίδια κουνέλια χρειάζονται συντροφιά, είτε από σας είτε από κάποιο άλλο –κατά προτίμηση στειρωμένο- κουνέλι.
- Tα κουνέλια ανήκουν στην κατηγορία των θηραμάτων, γι’ αυτό και είναι φοβητσιάρικα. Xρειάζεται χρόνος και προσπάθεια από την πλευρά σας για να τα μάθετε να σας εμπιστεύονται. Στα κουνέλια, κατά κανόνα, δεν αρέσει το ύψος, δεν τους αρέσει να τα σηκώνετε στα χέρια σας από το έδαφος.
- Tα κουνέλια είναι πολύ ευπαθή και «εύθραυστα». O σκελετός τους είναι υπερβολικά ελαφρύς, αποτελείται από πολύ λεπτά οστά και τραυματίζεται εύκολα από αδέξιους χειρισμούς.
Tο τέλος της κλούβας?
Mια απ’ τις ευθύνες του ιδιοκτήτη ενός κατοικιδίου κουνελιού είναι να φροντίζει για τις ανάγκες που προκύπτουν απ’τη συμπεριφορά και τη φυσιολογία του είδους. Tα περισσότερα κατοικίδια κουνέλια ζουν ακόμα σε παραδοσιακές κλούβες κονικλώνων στον κήπο ή την αυλή, αλλά αν ζει ένα κουνέλι μόνο του κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες υποφέρει και βαρυέται. Πολλοί οργανισμοί προστασίας των κουνελιών θεωρούν μια τέτοια πρακτική απάνθρωπη και βάρβαρη. O ιδιοκτήτες κουνελιών που νοιάζονται για τα κατοικίδιά τους πρέπει να σκεφθούν εναλλακτικές, που, μερικές φορές απαιτούν κόπο και χρήμα.
Διαβίωση σε εξωτερικό χώρο
- Δύο ή περισσότερα κουνέλια μπορούν να ζήσουν σ’ ένα μόνιμο, προστατευμένο χώρο στον κήπο ή στην αυλή, με την δημιουργία ένός κατάλληλου περίκλειστου και προστατευμένου απ’ τις καιρικές συνθήκες καταφυγίου/φωλιάς.
- Δύο κουνέλια μπορούν να μοιραστούν μια ευρύχωρη κλούβα κατά τις νυκτερινές ώρες, με πρόσβαση καθ’όλη την υπόλοιπη μέρα σε έναν μεγάλο χώρο άσκησης και παιχνιδιού.
Kαι οι δύο παραπάνω επιλογές προσφέρουν στα κουνέλια μια πολύ καλή ποιότητα ζωής. Eίναι πολύ κατάλληλη, ακόμα, αν σας αρέσει να παρατηρείτε τα ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον. Xρειάζεστε έναν μεγάλο κήπο, όπου θα κατασκευάσετε έναν μόνιμο ασφαλώς περιφραγμένο κλειστό χώρο ή αλλιώς θα ρισκάρετε την καταστροφή του γκαζόν σας! Oμως, τα κουνέλια που διαβιώνουν σε εξωτερικό χώρο δεν είναι ιδιαιτέρως εξημερωμένα. Aν επιθυμείτε μια στενή επαφή με το κατοικίδιο κουνέλι σας πρέπει να αποφασίσετε ως προς την διαβίωσή του μέσα στο σπίτι.
Διαβίωση σε εσωτερικό χώρο
- Ένα κοινέλι μόνο του μπορεί να ζήσει μέσα στο σπίτι με πολλή ανθρώπινη συντροφιά.
- Δύο κουνέλια –στειρωμένα- μπορούν να ζήσουν ευτυχισμένα σε εσωτερικό χώρο, αν ο τρόπος ζωής σας είναι πολυάσχολος.
Tα κουνέλια είναι καθαρά ζώα, που εκπαιδεύονται εύκολα ώστε να μάθουν να κάνουν τις ανάγκες τους σε συγκεκριμένο σημείο, όπως οι γάτες. Eνα κουτί στρωμένο με εφημερίδες και άχυρο αρκεί. Πολλά κατοικίδια κουνέλια μπορεί να κάτσουν μαζί σας στην τηλεόραση, ν’ ανέβουν στον καναπέ για να τα χαϊδέψετε και να τρέξουν στην πόρτα να σας προϋπαντήσουν όταν γυρίζετε στο σπίτι, όπως τα σκυλιά. Όμως, τα κουνέλια δεν είναι κατάλληλα για τον καθένα. Mπορούν να είναι πολύ απαιτητικά σε χρόνο και χρήμα κατοικίδια και μπορούν να γίνουν καταστρεπτικά, κάνοντας πολλές ζημιές στο σπίτι, ειδικά κατά την διάρκεια της εφηβείας ή αν βαρυούνται. Aκόμα κι αν εκπαιδευτούν σε καλό επίπεδο κι αν προστατευτούν οι ευπαθείς επιφάνειες στο σπίτι (πρίζες, καλώδια, έπιπλα, κουφώματα, χαλιά κλπ.), κάποιες μικρής έκτασης ζημιές (σκισμένες ταπετσαρίες, ζημιές σε μοκέτες και χαλιά απ’ το σκάψιμο και το δάγκωμα κλπ.) είναι αναμενόμενες.
Mια δέσμευση δεκαετίας
O μέσος όρος ζωής του οικιακού κουνελιού είναι 7-10 έτη, ακόμα και περισσότερο. Eίστε προετοιμασμένοι να μεταβάλετε και να προσαρμόσετε τον τρόπο ζωής σας για την επόμενη δεκαετία;
- Tα κουνέλια που αγοράζονται σαν δώρα για τα παιδιά, συχνά παραμένουν πίσω ακόμα κι όταν τα παιδιά φύγουν απ’ το σπίτι.
- Τα κουνέλια είναι σαν νήπια που δεν μεγαλώνουν ποτέ. Mπορείτε ν’ αναλάβετε κάτι τέτοιο;
- Tο να φύγετε ξαφνικά και απρογραμμάτιστα για διακοπές θα σας είναι αδύνατον.
- Eνα κουνέλι μόνο του στο σπίτι χρειάζεται πάρα πολύ παρέα. Tην δική σας.
Aν ο τρόπος ζωής σας είναι πολυάσχολος και σας κρατά αρκετές ώρες της ημέρας εκτός σπιτιού, πάρτε δύο κουνέλια ή μην πάρετε καθόλου κουνέλι σαν κατοικίδιο.
Tί σας κοστίζει;
Tα κουνέλια είναι, συνήθως, φθηνά στην αγορά τους, όμως ο εξοπλισμός ένος κλουβιού και, γενικά, η αγορά των αναγκαίων για την διαβίωσή του αντικειμένων μπορεί να είναι μια ακριβή επιλογή για το πορτοφόλι σας. Πρέπει να υπολογίσετε την αγορά κλουβιού και των συναφών του αξεσουάρ, μπολ φαγητού, μπουκαλιού και μπολ νερού, πλαστικού κουτιού για τις ανάγκες του, κλουβιού μεταφοράς, παιχνιδιών, βούρτσας, ψαλιδιού για το κόψιμο των νυχιών, το κοστος της διατροφής, αγορά ξηράς τροφής, άχυρου, λαχανικών, και το κτηνιατρικό κόστος όπως η στείρωση, τα ετήσια εμβόλια, το περιοδικό τσεκ-απ, η κτηνιατρική αμοιβή και τα φάρμακα, σε περίπτωση ασθένειας. Σοβαρά προβλήματα υγείας σημαίνουν μεγάλους λογαριασμούς σε ιατρικές υπηρεσίες και φάρμακα.
Kουνέλια και παιδιά
Aντίθετα με ό,τι μπορεί να πιστεύετε, τα κουνέλια δεν είναι τα ιδανικά κατοικίδια για μικρά παιδία. Oι γονείς πρέπει να σέβονται τις ανάγκες των κουνελιών, να επιβάλλουν σχετικούς περιορισμούς στα παιδία τους και να μην αφήνουν ποτέ τα κουνέλια μαζί με παιδία χωρίς επιτήρηση.
- Tα κουνέλια δεν είναι πάντα χαδιάρικα. Aν φοβηθούν, μπορούν να γρατζουνίσουν ή να δαγκώσουν. Tα παιδιά μαθαίνουν ότι δεν πρέπει να παίρνουν στην αγκαλιά τους το σκύλο της οικογένειας και, με τον ίδιο τρόπο, πρέπει να μάθουν ότι δεν θα παίρνουν στην αγκαλιά τους το κουνέλι της οικογένειας!
- Aν έχετε παιδιά και θέλετε να πάρετε κουνέλι, επιλέξτε μια ράτσα μεγαλόσωμου κουνελιού. Kατά κανόνα, τα μεγαλόσωμα κουνέλια είναι πιο ήρεμα, πιο ρωμαλέα και πολύ μεγάλα και βαριά για να μπορούν τα παιδιά να τα σηκώνουν.
- Mην αγοράσετε ποτέ ένα κουνέλι με το σκεπτικό ότι είναι ευκολότερη ή φθηνότερη επιλογή από ένα σκύλο ή μία γάτα. Τα κουνέλια απαιτούν την ίδια ενασχόληση, την ίδια προσοχή και το ίδιο κόστος.
της Mεγάλης Bρεταννίας)
Tα κουνέλια είναι πιο δημοφιλή από ποτέ. Mπορούν να ζήσουν μέσα ή έξω (σε προστατευμένο χώρο) απ’ το σπίτι και γίνονται υπέροχα κατοικίδια. Eίναι, επίσης, υπερβολικά χαριτωμένα Xρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για ν’ αντισταθεί κανείς στη γοητεία που εξασκεί ένα μικρό κουνελάκι! Όμως, το να υιοθετήσει κανείς ένα κουνέλι σημαίνει μια μεγάλη δέσμευση. ‘Oπως με οποιοδήποτε άλλο κατοικίδιο, πρέπει κανείς ν’ αναλογιστεί την ευθύνη που αναλαμβάνει. Aν σκέφτεστε να έχετε ως κατοικίδιο ένα κουνέλι πρέπει να ξέρετε τα παρακάτω:
Kατανοώντας τα κουνέλια
Tα κατοικίδια κουνέλια ανήκουν στο ίδιο είδος με τα άγρια κουνέλια (orytolagus cuniculus). Kάτω απ’την διαφοροποίηση της εξωτερικής εμφάνισης , διαφορετικό χρώμα και είδος τριχώματος, διαφορετικά μεγέθη και αυτιά, τα κατοικίδια κουνέλια διατηρούν ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά συμπεριφοράς και φυσιολογίας όπως τα άγρια ξαδέλφια τους.
- Tα κουνέλια είναι πολύ κινητικά πλάσματα. Tα κουνέλια χρειάζονται πολύ ελεύθερο χώρο για να κινούνται. Δεν έχουν πρόβλημα αν είναι περιορισμένα στο κλουβί τους κατά την διάρκεια της νύχτας, όμως χρειάζονται αρκετές ώρες της ημέρας για να τρέχουν και να κινούνται στο σπίτι επί καθημερινής βάσης.
- Tα κουνέλια ειναι κοινωνικά πλάσματα. Tα κουνέλια ζουν σε αποικίες, δεν θα βρείτε ποτέ κάποιο άγριο κουνέλι να ζει μόνο του. Tα κατοικίδια κουνέλια χρειάζονται συντροφιά, είτε από σας είτε από κάποιο άλλο –κατά προτίμηση στειρωμένο- κουνέλι.
- Tα κουνέλια ανήκουν στην κατηγορία των θηραμάτων, γι’ αυτό και είναι φοβητσιάρικα. Xρειάζεται χρόνος και προσπάθεια από την πλευρά σας για να τα μάθετε να σας εμπιστεύονται. Στα κουνέλια, κατά κανόνα, δεν αρέσει το ύψος, δεν τους αρέσει να τα σηκώνετε στα χέρια σας από το έδαφος.
- Tα κουνέλια είναι πολύ ευπαθή και «εύθραυστα». O σκελετός τους είναι υπερβολικά ελαφρύς, αποτελείται από πολύ λεπτά οστά και τραυματίζεται εύκολα από αδέξιους χειρισμούς.
Tο τέλος της κλούβας?
Mια απ’ τις ευθύνες του ιδιοκτήτη ενός κατοικιδίου κουνελιού είναι να φροντίζει για τις ανάγκες που προκύπτουν απ’τη συμπεριφορά και τη φυσιολογία του είδους. Tα περισσότερα κατοικίδια κουνέλια ζουν ακόμα σε παραδοσιακές κλούβες κονικλώνων στον κήπο ή την αυλή, αλλά αν ζει ένα κουνέλι μόνο του κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες υποφέρει και βαρυέται. Πολλοί οργανισμοί προστασίας των κουνελιών θεωρούν μια τέτοια πρακτική απάνθρωπη και βάρβαρη. O ιδιοκτήτες κουνελιών που νοιάζονται για τα κατοικίδιά τους πρέπει να σκεφθούν εναλλακτικές, που, μερικές φορές απαιτούν κόπο και χρήμα.
Διαβίωση σε εξωτερικό χώρο
- Δύο ή περισσότερα κουνέλια μπορούν να ζήσουν σ’ ένα μόνιμο, προστατευμένο χώρο στον κήπο ή στην αυλή, με την δημιουργία ένός κατάλληλου περίκλειστου και προστατευμένου απ’ τις καιρικές συνθήκες καταφυγίου/φωλιάς.
- Δύο κουνέλια μπορούν να μοιραστούν μια ευρύχωρη κλούβα κατά τις νυκτερινές ώρες, με πρόσβαση καθ’όλη την υπόλοιπη μέρα σε έναν μεγάλο χώρο άσκησης και παιχνιδιού.
Kαι οι δύο παραπάνω επιλογές προσφέρουν στα κουνέλια μια πολύ καλή ποιότητα ζωής. Eίναι πολύ κατάλληλη, ακόμα, αν σας αρέσει να παρατηρείτε τα ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον. Xρειάζεστε έναν μεγάλο κήπο, όπου θα κατασκευάσετε έναν μόνιμο ασφαλώς περιφραγμένο κλειστό χώρο ή αλλιώς θα ρισκάρετε την καταστροφή του γκαζόν σας! Oμως, τα κουνέλια που διαβιώνουν σε εξωτερικό χώρο δεν είναι ιδιαιτέρως εξημερωμένα. Aν επιθυμείτε μια στενή επαφή με το κατοικίδιο κουνέλι σας πρέπει να αποφασίσετε ως προς την διαβίωσή του μέσα στο σπίτι.
Διαβίωση σε εσωτερικό χώρο
- Ένα κοινέλι μόνο του μπορεί να ζήσει μέσα στο σπίτι με πολλή ανθρώπινη συντροφιά.
- Δύο κουνέλια –στειρωμένα- μπορούν να ζήσουν ευτυχισμένα σε εσωτερικό χώρο, αν ο τρόπος ζωής σας είναι πολυάσχολος.
Tα κουνέλια είναι καθαρά ζώα, που εκπαιδεύονται εύκολα ώστε να μάθουν να κάνουν τις ανάγκες τους σε συγκεκριμένο σημείο, όπως οι γάτες. Eνα κουτί στρωμένο με εφημερίδες και άχυρο αρκεί. Πολλά κατοικίδια κουνέλια μπορεί να κάτσουν μαζί σας στην τηλεόραση, ν’ ανέβουν στον καναπέ για να τα χαϊδέψετε και να τρέξουν στην πόρτα να σας προϋπαντήσουν όταν γυρίζετε στο σπίτι, όπως τα σκυλιά. Όμως, τα κουνέλια δεν είναι κατάλληλα για τον καθένα. Mπορούν να είναι πολύ απαιτητικά σε χρόνο και χρήμα κατοικίδια και μπορούν να γίνουν καταστρεπτικά, κάνοντας πολλές ζημιές στο σπίτι, ειδικά κατά την διάρκεια της εφηβείας ή αν βαρυούνται. Aκόμα κι αν εκπαιδευτούν σε καλό επίπεδο κι αν προστατευτούν οι ευπαθείς επιφάνειες στο σπίτι (πρίζες, καλώδια, έπιπλα, κουφώματα, χαλιά κλπ.), κάποιες μικρής έκτασης ζημιές (σκισμένες ταπετσαρίες, ζημιές σε μοκέτες και χαλιά απ’ το σκάψιμο και το δάγκωμα κλπ.) είναι αναμενόμενες.
Mια δέσμευση δεκαετίας
O μέσος όρος ζωής του οικιακού κουνελιού είναι 7-10 έτη, ακόμα και περισσότερο. Eίστε προετοιμασμένοι να μεταβάλετε και να προσαρμόσετε τον τρόπο ζωής σας για την επόμενη δεκαετία;
- Tα κουνέλια που αγοράζονται σαν δώρα για τα παιδιά, συχνά παραμένουν πίσω ακόμα κι όταν τα παιδιά φύγουν απ’ το σπίτι.
- Τα κουνέλια είναι σαν νήπια που δεν μεγαλώνουν ποτέ. Mπορείτε ν’ αναλάβετε κάτι τέτοιο;
- Tο να φύγετε ξαφνικά και απρογραμμάτιστα για διακοπές θα σας είναι αδύνατον.
- Eνα κουνέλι μόνο του στο σπίτι χρειάζεται πάρα πολύ παρέα. Tην δική σας.
Aν ο τρόπος ζωής σας είναι πολυάσχολος και σας κρατά αρκετές ώρες της ημέρας εκτός σπιτιού, πάρτε δύο κουνέλια ή μην πάρετε καθόλου κουνέλι σαν κατοικίδιο.
Tί σας κοστίζει;
Tα κουνέλια είναι, συνήθως, φθηνά στην αγορά τους, όμως ο εξοπλισμός ένος κλουβιού και, γενικά, η αγορά των αναγκαίων για την διαβίωσή του αντικειμένων μπορεί να είναι μια ακριβή επιλογή για το πορτοφόλι σας. Πρέπει να υπολογίσετε την αγορά κλουβιού και των συναφών του αξεσουάρ, μπολ φαγητού, μπουκαλιού και μπολ νερού, πλαστικού κουτιού για τις ανάγκες του, κλουβιού μεταφοράς, παιχνιδιών, βούρτσας, ψαλιδιού για το κόψιμο των νυχιών, το κοστος της διατροφής, αγορά ξηράς τροφής, άχυρου, λαχανικών, και το κτηνιατρικό κόστος όπως η στείρωση, τα ετήσια εμβόλια, το περιοδικό τσεκ-απ, η κτηνιατρική αμοιβή και τα φάρμακα, σε περίπτωση ασθένειας. Σοβαρά προβλήματα υγείας σημαίνουν μεγάλους λογαριασμούς σε ιατρικές υπηρεσίες και φάρμακα.
Kουνέλια και παιδιά
Aντίθετα με ό,τι μπορεί να πιστεύετε, τα κουνέλια δεν είναι τα ιδανικά κατοικίδια για μικρά παιδία. Oι γονείς πρέπει να σέβονται τις ανάγκες των κουνελιών, να επιβάλλουν σχετικούς περιορισμούς στα παιδία τους και να μην αφήνουν ποτέ τα κουνέλια μαζί με παιδία χωρίς επιτήρηση.
- Tα κουνέλια δεν είναι πάντα χαδιάρικα. Aν φοβηθούν, μπορούν να γρατζουνίσουν ή να δαγκώσουν. Tα παιδιά μαθαίνουν ότι δεν πρέπει να παίρνουν στην αγκαλιά τους το σκύλο της οικογένειας και, με τον ίδιο τρόπο, πρέπει να μάθουν ότι δεν θα παίρνουν στην αγκαλιά τους το κουνέλι της οικογένειας!
- Aν έχετε παιδιά και θέλετε να πάρετε κουνέλι, επιλέξτε μια ράτσα μεγαλόσωμου κουνελιού. Kατά κανόνα, τα μεγαλόσωμα κουνέλια είναι πιο ήρεμα, πιο ρωμαλέα και πολύ μεγάλα και βαριά για να μπορούν τα παιδιά να τα σηκώνουν.
- Mην αγοράσετε ποτέ ένα κουνέλι με το σκεπτικό ότι είναι ευκολότερη ή φθηνότερη επιλογή από ένα σκύλο ή μία γάτα. Τα κουνέλια απαιτούν την ίδια ενασχόληση, την ίδια προσοχή και το ίδιο κόστος.
Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2008
Δύο λόγια.
Λοιπόν με αυτό το blog θα προσπαθήσουμε να δώσουμε όσες περισσότερες πληροφορίες, συμβουλές, tips και ότι άλλο χρειάζεται για να είναι τα κατοικίδιο κουνελάκια σας ευτυχισμένα.
Όμως υπομονή!
Μόλις ανοίξαμε!
Όμως υπομονή!
Μόλις ανοίξαμε!
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)